Objawy cukrzycy
Objawy charakterystyczne dla cukrzycy (które wskazują na możliwość wystąpienia znacznej hiperglikemii) obejmują:
- zwiększoną ilość oddawanego moczu, czyli poliuria
- wzmożone pragnienie (polidypsja)
- cechy odwodnienia, najczęściej umiarkowanie nasilone (takie jak zmniejszona elastyczność skóry, suchość skóry i błon śluzowych)
- osłabienie i senność spowodowane odwodnieniem
- utratę masy ciała (rzadziej)
- zaburzenia równowagi kwasowo-zasadowej, czyli kwasica i śpiączka ketonowa (czasami pierwsze dostrzegalne objawy)
- skłonność do ropnych zakażeń skóry lub zakażeń układu moczowo-płciowego
Typowe objawy cukrzycy mogą występować także przy innych schorzeniach, a część osób chorych na cukrzycę może nie wykazywać żadnych objawów. Diagnoza cukrzycy nie opiera się jedynie na obserwowanych symptomach, dlatego ważne jest przeprowadzenie odpowiednich badań. Jeśli masz podejrzenia co do swojego stanu zdrowia, powinieneś skonsultować się z lekarzem. Badania mające na cel odnalezienie cukrzycy powinny być wykonywane nie tylko u osób z objawami, ale zaleca się je również regularnie dla grup podwyższonego ryzyka zachorowania na cukrzycę.
Pierwsze objawy cukrzycy
Objawy cukrzycy typu 1 są częstsze i bardziej szybko postępujące niż w cukrzycy typu 2. Wynika to z szybkiego niszczenia komórek trzustki i nagłego niedoboru insuliny.
Objawy u dzieci, młodzieży i dorosłych obejmują typowe symptomy takie jak nudności, wymioty, bóle brzucha i odwodnienie. Zaniedbanie odpowiedniego leczenia może prowadzić do śpiączki i nawet zgonu.
Objawy cukrzycy typu 2, z kolei, rozwijają się powoli i mogą być wykryte przypadkowo. Duże stężenie glukozy we krwi, nawet bez objawów, może szkodzić na naczynia i narządy, prowadząc do powikłań sercowo-naczyniowych.
Cukrzyca jest chorobą postępującą, wymagającą regularnego monitorowania i dostosowywania leczenia.
Objawy cukrzycy w czasie ciąży
Cukrzyca ciążowa, która często nie daje żadnych sygnałów, jest diagnozowana podczas ciąży poprzez badania przesiewowe, takie jak oznaczenie poziomu glukozy we krwi oraz test tolerancji glukozy.
Jednym z powikłań cukrzycy ciążowej może być makrosomia płodu.
Objawy skórne cukrzycy
W cukrzycy czasami występują nawracające infekcje skóry i błon śluzowych, takie jak zapalenie kącików ust, drożdżakowe infekcje ujścia cewki moczowej lub nawracające infekcje intymne oraz ropne infekcje skóry.
W przypadku cukrzycy typu 2 można również zauważyć rogowacenie ciemne - symetryczne, ciemnobrązowe przebarwienie skóry z nadmiernym rogowaceniem, częściej występujące na szyi, w dołach pachowych oraz na łokciach i kolanach.
Objawy cukrzycy u dzieci
Około 95% nowych przypadków cukrzycy wśród dzieci w Europie stanowi cukrzycę typu 1. Choroba częściej rozwija się w okresie dojrzewania, jednak zauważa się coraz więcej zachorowań u młodszych dzieci. Objawy cukrzycy typu 1 u dzieci mogą pojawić się nagłym początkiem. W Polsce wzrasta zapadalność na cukrzycę typu 1 u dzieci. Podobny trend obserwuje się także w przypadku cukrzycy typu 2 u dzieci, co wiąże się z rosnącą liczbą otyłych dzieci.
Nietypowe objawy cukrzycy
Cukrzyca typu 2 często rozwija się bez objawów w początkowym stadium, ale może prowadzić do powikłań. Choroba ta może objawiać się różnymi dolegliwościami, takimi jak nawracające infekcje skóry, problemy z gojeniem się ran, zmiany w widzeniu czy trudności w nauce u dzieci. Czasami pierwszym zauważalnym objawem cukrzycy typu 2 jest powikłanie już istniejącej choroby, na przykład pogorszenie wzroku z powodu retinopatii cukrzycowej.
Badania przesiewowe
Badanie zaleca się wszystkim osobom powyżej 45. roku życia (u całkowicie zdrowych osób bez czynników ryzyka badanie powtarza się co 3 lata) i wszystkim kobietom w ciąży.
Ponadto badania bez względu na wiek i płeć należy wykonywać corocznie w następujących sytuacjach: rozpoznany wcześniej stan przedcukrzycowy (nieznacznie zwiększone stężenie glukozy we krwi), nadwaga (BMI 25–29,9 kg/m^2) lub otyłość (BMI ≥30 kg/m^2) lub obwód w talii >80 cm u kobiet i >94 cm u mężczyzn, cukrzyca występująca u rodziców lub rodzeństwa, mała aktywność fizyczna lub nagłe zaprzestanie aktywności fizycznej, przynależność do grupy środowiskowej lub etnicznej o zwiększonej zachorowalności na cukrzycę, przebyta cukrzyca ciążowa, urodzenie dziecka o masie ciała >4 kg, nadciśnienie tętnicze (≥140/90 mm Hg), dyslipidemia HDL C <1,0 mmol/l (40 mg/dl) lub stężenie triglicerydów >1,7 mmol/l (150 mg/dl), zespół policystycznych jajników, choroba układu sercowo naczyniowego, mukowiscydoza.
Monitorowanie stężenia glukozy jest ponadto zalecane w przypadku przewlekłego leczenia lekami, co do których wiadomo, że zwiększają ryzyko wystąpienia cukrzycy, np. glikokortykosteroidy (podawane doustnie, domięśniowo) czy niektóre neuroleptyki.