Choroba de Quervaina to schorzenie charakteryzujące się ograniczoną ruchomością kciuka i bólem podczas wykonywania ruchów. Jest to wynik stanu zapalnego pochewki ścięgna pierwszego przedziału mięśni prostowników nadgarstka. Pochewka ta chroni ścięgna przed tarciem, umożliwiając im swobodne przemieszczanie się. Jeśli dojdzie do zapalenia pochewki u podstawy kciuka, ścięgna są uciskane i mają ograniczoną przestrzeń do ruchu.

Przyczyną stanu zapalnego pochewki ścięgien I przedziału prostowników mogą być powtarzane długotrwale ruchy prostowania i odwodzenia kciuka, na przykład w trakcie wykonywanej pracy.

Choroba de Quervaina często występuje u osób cierpiących na choroby reumatyczne i cukrzycę. Obserwuje się, że choroba de Quervaina częściej pojawia się u kobiet w okresie ciąży i laktacji. Jest to związane z hormonalnymi zmianami, które sprzyjają obrzękom pochewek ścięgien.

Dodatkowo, w okresie karmienia piersią kobiety narażone są na przeciążenia kciuka, ze względu na specyficzne położenie główki dziecka.

Choroba de Quervaina występuje u bardzo niewielkiej części populacji, głównie u kobiet.

Głównym symptomem choroby de Quervaina jest ból w okolicy podstawy kciuka, który nasila się podczas wykonywania ruchów tym palcem. Ból może występować okresowo, zwłaszcza po przeciążeniu, ale z czasem staje się bardziej intensywny i częsty. W przypadku silnego stanu zapalnego ból może uniemożliwić normalne funkcjonowanie kciuka, takie jak chwytanie przedmiotów czy ściskanie. Czasami można odczuć chrupanie lub przeskakiwanie podczas poruszania kciukiem. Zapalenie może również powodować widoczny obrzęk nadgarstka po stronie kciuka. Charakterystycznym objawem tej choroby jest ból w okolicy promieniowej nadgarstka podczas zginania kciuka i palców (w ten sposób, aby kciuk był schowany między palcami) oraz zginania nadgarstka w kierunku łokcia. Zjawisko to jest znane jako dodatni objaw Finkelsteina.

Choroba de Quervaina rozwija się stopniowo, rzadko pojawiając się nagle.

Jeśli występują takie problemy, warto odwiedzić ortopedę na zaplanowanej wizycie w poradni.

Specjalista od schorzeń układu mięśniowo-szkieletowego diagnozuje chorobę de Quervaina po zebraniu informacji dotyczących symptomów oraz przeprowadzeniu dokładnego badania ręki. W większości przypadków te metody są wystarczające do ustalenia diagnozy. Ostateczne potwierdzenie diagnozy najskuteczniej uzyskuje się poprzez wykonanie badania ultrasonograficznego przez doświadczonego ultrasonografistę specjalizującego się w obrazowaniu narządu ruchu

Na wczesnym etapie schorzenia de Quervaina, gdy objawy nie są jeszcze poważne, a stan zapalenia pochewek ścięgnistych nadgarstka nie jest zaawansowany, stosuje się terapie nieinwazyjne: fizjoterapię i farmakoterapię. Odpowiednio dobrane zabiegi fizykoterapeutyczne oraz doustne leki przeciwzapalne mogą tymczasowo złagodzić dolegliwości. Niektórym pacjentom ulgę może przynieść noszenie ortezy kciuka. W przypadku de Quervaina warto również stosować zimne okłady.

Jeśli przeciążenie doprowadziło do zespołu de Quervaina, konieczne jest zmiana nawyków i modyfikacja wykonywanych czynności w celu odciążenia bolesnego kciuka.

W dalszym etapie, jeśli leczenie zachowawcze zawiedzie lub objawy będą intensywne, może być niezbędne podanie leku przeciwzapalnego - glikokortykosteroidu - bezpośrednio do pochewki ścięgnistej w celu zmniejszenia stanu zapalnego i obkurczenia zapalonych tkanek w miejscu podania zastrzyku. Taka iniekcja często jest wykonywana pod kontrolą ultrasonografii. Ze względu na możliwe skutki uboczne, nie zaleca się powtarzania tego postępowania.

W przypadku zaawansowanych zmian w zapaleniu pochewek ścięgnistych nadgarstka oraz gdy inne metody zawodzą, zalecane jest leczenie operacyjne, czyli bezpośrednie uwolnienie ucisku na ścięgna poprzez nacięcie pochewki ścięgna. Operację można przeprowadzić w znieczuleniu miejscowym. Jest to stosunkowo bezpieczna procedura, charakteryzująca się niewielkim ryzykiem powikłań, szczególnie jeśli wykonywana jest przez doświadczonego chirurga ręki.

W przypadku kobiet w ciąży i karmiących wybór metody leczenia zespołu de Quervaina jest ograniczony (ze względu na ograniczenia w stosowaniu pewnych leków przeciwzapalnych oraz ograniczone możliwości operacyjne), dlatego poza unikaniem przeciążeń, zaleca się fizjoterapię. Należy pamiętać, że objawy w okresie ciąży mają charakter przejściowy, wynikający z hormonów, a prognoza powrotu do zdrowia jest dobra. Dla matek karmiących ważne jest unikanie przeciążeń kciuka podczas podtrzymywania główki dziecka, aby zapobiec zapaleniu pochewek ścięgnistych nadgarstka.

Prognoza w tej chorobie jest całkiem korzystna. Niektórzy pacjenci doświadczają poprawy po zastosowaniu terapii zachowawczej. Duża grupa chorych ostatecznie potrzebuje interwencyjnego leczenia, jednak jest to skuteczne podejście, które przynosi pacjentom długotrwałą ulgę od dolegliwości.

Należy unikać przeciążania kciuków poprzez unikanie pracy i czynności, które mogą tego powodować. W przypadku wykonywania prac manualnych, które wymagają użycia kciuków, należy szukać sposobów równomiernego rozłożenia obciążeń na całą rękę lub poszukiwać innych metod wykonywania tych zadań. Ważne jest także regularne robienie przerw podczas takiej pracy.

Osoby opiekujące się małymi dziećmi powinny zwracać uwagę na sposób, w jaki podtrzymują główki dzieci, unikając podpierania ich wyłącznie na kciukach.