Polifenole zawarte w czystku są potężnymi przeciwutleniaczami, które pomagają neutralizować wolne rodniki w organizmie. Choć ludzki organizm ma swoje metody obrony przed wolnymi rodnikami, dodatkową ochronę zapewniają antyoksydanty pochodzące z roślin. Kiedy jednak ilość wolnych rodników przekracza zdolności neutralizacji, może wystąpić stres oksydacyjny, który jest związany z różnymi chorobami, takimi jak cukrzyca, miażdżyca, choroba Parkinsona czy Alzheimer. Ważne jest jednak zaznaczyć, że stres oksydacyjny to tylko jeden z czynników decydujących o wystąpieniu tych chorób.

W dziedzinie medycyny tureckiej, czystek używany był jako środek odprężający. Stwierdzono, że jego ekstrakty wodne wykazują działanie rozluźniające na mięśnie gładkie jelit w warunkach laboratoryjnych.

Badania na hodowlach komórkowych pokazały, że ekstrakt z czystka hamuje namnażanie wirusa ptasiej oraz ludzkiej grypy. Dodatkowo, wirus nie rozwinął oporności na składniki ekstraktu. W jednym badaniu klinicznym u ludzi zaobserwowano, że ekstrakt wodny z czystka zmniejsza subiektywne objawy zakażenia górnych dróg oddechowych i redukuje markery stanu zapalnego.

Nie ma jednak wystarczających dowodów na skuteczność czystka w leczeniu boreliozy. Pozytywny wpływ olejku eterycznego z czystka na bakterię Borrelia burgdorferi wykazano jedynie w badaniach laboratoryjnych. Brak jest badań klinicznych z udziałem pacjentów z boreliozą.

Badanie na zwierzętach wykazało, że czystek ma działanie ochronne na błonę śluzową żołądka. U szczurów, które miały sztucznie wywołane zmiany patologiczne, efekt ochronny zauważono po podaniu doustnym ekstraktu z czystka w odpowiednich dawkach.

Brakuje jednak solidnych badań klinicznych z randomizacją potwierdzających korzystny wpływ ekstraktu z czystka na wymienione aspekty. To nie oznacza, że należy całkowicie zrezygnować z preparatów zawierających czystek, ale należy go traktować tylko jako dodatek do zdrowej, zrównoważonej diety.

Nie było żadnych negatywnych skutków ubocznych związanych z piciem herbaty z czystka, o ile przestrzega się zalecanej dawki.

Osoby cierpiące na przewlekłe choroby i przyjmujące regularnie leki, powinny skonsultować się z lekarzem przed spożyciem naparu z czystka lub zażywaniem suplementów z tą rośliną.

Należy unikać spożywania więcej niż dwóch porcji naparu dziennie i przekraczania zalecanej dawki kapsułek zawierających czystek. Ponadto, ze względu na brak wystarczających informacji dotyczących stosowania czystka w okresie ciąży i karmienia piersią, zaleca się ostrożność i unikanie spożycia tej rośliny w tym czasie.

Czystek można nabyć w sklepach zielarskich lub aptekach jako cięte liście (suszone) lub w formie saszetek. Wskazuje się, że w przypadku suszu łatwiej jest kontrolować jakość produktu i zaleca się zakup czystka w tej postaci. Istotne jest wybieranie suszu z wiarygodnego źródła, preferowana jest uprawa na terenach naturalnych, gdzie warunki klimatyczne są optymalne dla tej rośliny. Niestety, na rynku dostępny jest również czystek uprawiany w krajach, gdzie nie występuje naturalnie (często w tunelach foliowych). W takich przypadkach uzyskanie korzystnych właściwości rośliny jest niemożliwe. Ważne jest również, aby susz zawierał jak najwięcej liści i jak najmniej gałązek.

Rekomendowana ilość suszu (zgodnie z zaleceniami producenta) należy zalac gorącą wodą, a następnie parzyć przez 5–10 minut. Dziennie nie należy przekraczać 2–3 filiżanek naparu.

Dotychczasowe badania nie wykazały znaczących korzyści z zażywania kapsułek z czystkiem ani picia naparu z suszu. Dlatego najlepiej postępować zgodnie z własnymi upodobaniami. Osoby bardzo zajęte mogą preferować kapsułki jako bardziej wygodną formę spożycia czystka, podobnie jak osoby, które nie lubią gorzkiego smaku naparu.

Należy jednak zauważyć, że picie naparu z czystka nie jest niezalecane.

W internecie można znaleźć informacje o potencjalnych zaletach stosowania czystka w leczeniu dny moczanowej oraz chorób tarczycy.

Niestety jak dotąd nie przeprowadzono żadnego badania klinicznego, które oceniłoby skuteczność i bezpieczeństwo zażywania czystka w tych schorzeniach i potwierdziło te informacje.