Co to jest GFR?
GFR to skrót od wielkości przesączania kłębuszkowego, czyli części krwi przepływającej przez nerki, która zostaje przefiltrowana. Prawidłowo wynosi około 10% krwi przepływającej przez nerki. W praktyce GFR mierzy się przez określenie objętości krwi, która przesącza się w ciągu jednej minuty, zazwyczaj wynoszącej 80-120 ml/min.
Do bardziej precyzyjnej oceny wskaźnika podaje się go w przeliczeniu na pole powierzchni ciała, więc zwykle GFR wyrażane jest jako ml/min/1,73 m2 (mililitr na minutę na 1,73 m2> powierzchni ciała).
Wskaźnik GFR jest wykorzystywany do oceny funkcji nerek, zwłaszcza u osób z przewlekłą chorobą nerek oraz ryzykiem jej rozwoju.
Skąd się bierze wartość GFR?
Wartość przesiewowego GFR jest obliczana przy użyciu specjalnych wzorów, gdzie kluczowym parametrem jest stężenie kreatyniny we krwi. Obecnie najczęściej stosowany jest wzór MDRD, który bierze pod uwagę nie tylko stężenie kreatyniny, ale także wiek, płeć i rasę pacjenta.
Typowo, lekarz opiekujący się pacjentem oblicza GFR za pomocą specjalnych kalkulatorów lub stron internetowych (tzw. kalkulatory GFR).
Współcześnie wartość przesiewowego GFR jest coraz częściej podawana przez laboratoria, które analizują stężenie kreatyniny w surowicy. Dane pacjenta (takie jak płeć czy data urodzenia) oraz oznaczone stężenie kreatyniny są wykorzystywane do obliczenia GFR. Ostateczna wartość GFR jest zazwyczaj podawana wraz ze stężeniem kreatyniny w wyniku badania.
Znając stężenie kreatyniny, wiek i płeć danej osoby, istnieje możliwość obliczenia GFR.
Jakie są wskazania do wykonania badania?
Analiza i kontrola funkcjonowania nerek.
Jakie są przeciwwskazania do badania?
Nic nie stoi na przeszkodzie.
Jak interpretuje się wynik badania?
Poprawne wartości GFR to equal or greater than 90 ml/min/1,73 m2. W przypadku wartości między 60 a 89 ml/min/1,73 m2, konieczna jest ocena lekarza, ponieważ nie zawsze wskazują one na zaburzenia czynności nerek.
GFR poniżej 60 ml/min/1,73 m2 zazwyczaj oznacza zaburzenia funkcji nerek, podczas gdy GFR poniżej 30 ml/min/1,73 m2 jest poważną niewydolnością nerek.
Co zrobić w przypadku wyniku nieprawidłowego?
Nieprawidłowa, czyli niewystarczająca, wartość GFR jest ściśle powiązana ze stężeniem kreatyniny we krwi, dlatego należy postępować analogicznie jak w przypadku podwyższonego stężenia kreatyniny.