Gastroenterologia, zwana również gastrologią, to dziedzina medycyny zajmująca się schorzeniami układu pokarmowego, gruczołów trawiennych oraz dróg żółciowych.

Podczas wizyty gastrolog zbiera szczegółowy wywiad, pytając pacjenta o objawy, dietę, zmiany w masie ciała, nudności i wymioty, wygląd stolca, częstotliwość wypróżnień, bóle brzucha, choroby przewlekłe i stosowane leki.

W zależności od problemu zgłoszonego przez pacjenta, gastrolog może zalecić dodatkowe badania diagnostyczne, takie jak morfologia krwi, próby wątrobowe, enzymy trzustkowe, testy oddechowe, kolonoskopia, USG jamy brzusznej, rektoskopia, gastroskopia, badanie kontrastowe górnego lub dolnego odcinka przewodu pokarmowego, endoskopia kapsułkowa, badanie kału (pH, nadmiar tłuszczu, obecność jaj pasożytów) oraz badanie mikroskopowe stolca.

Gastroenterolog może skierować pacjenta do innych specjalistów lub do leczenia szpitalnego w celu dalszej diagnostyki lub zabiegu.

Po postawieniu diagnozy lekarz decyduje o odpowiednim leczeniu, które może obejmować zmianę diety oraz stosowanie leków, zarówno doraźnie, jak i przewlekle.

Choroby, które diagnozowane i leczone są przez gastroenterologa, obejmują między innymi: - choroby przełyku, takie jak: choroba refluksowa przełyku, zapalenie przełyku, achalazja, uchyłki przełyku, grzybica przełyku, rak przełyku oraz przełyk Barretta - choroby żołądka i dwunastnicy, które mogą objawiać się chorobą wrzodową, zakażeniem bakterią Helicobacter pylori, dyspepsją, zapaleniem błony śluzowej żołądka, uchyłkami dwunastnicy, ostrą gastropatią krwotoczną, bezoarami oraz rakiem żołądka

- choroby jelita cienkiego, takie jak celiakia, zespół krótkiego jelita, enteropatia z utratą białka oraz zespół rozrostu bakteryjnego - choroby jelita grubego, wśród których można wymienić zespół jelita drażliwego, zaparcia czynnościowe, zakażenie bakterią Clostridium difficile, nieceliakalną nadwrażliwość na gluten, uchyłki jelita grubego, polipy jelita grubego, wrzodziejące zapalenie jelita grubego oraz chorobę Leśniowskiego i Crohna

- choroby trzustki, takie jak ostre i przewlekłe zapalenie trzustki oraz torbiele trzustki - choroby pęcherzyka żółciowego i dróg żółciowych, obejmujące kamicę przewodową, kamicę żółciową, ostre i przewlekłe zapalenie pęcherzyka żółciowego, pierwotne stwardniające zapalenie dróg żółciowych, dysfunkcję zwieracza Oddiego oraz raka pęcherzyka żółciowego - choroby wątroby, jak alkoholowe choroby wątroby, niealkoholowa stłuszczeniowa choroba wątroby, autoimmunologiczne zapalenie wątroby, zespół Gilberta, ostra niewydolność wątroby, polekowe uszkodzenia wątroby, torbiele wątroby, marskość wątroby, ostra porfiria przerywana oraz hemochromatoza - choroby pasożytnicze przewodu pokarmowego - ostra biegunka infekcyjna

Wskazania do konsultacji gastroenterologicznej mogą być związane ze sporym bólem brzucha, niezamierzonym odchudzaniem, żółtaczką, krwawieniem z odbytu i obecnością krwi w kale, zmienionym wyglądem stolca, smolistym, czarnym stolcem, zaparciami, trudnościami w połykaniu, nadmiernym odbijaniem, zgagą, wzdęciami lub gaziami, częstymi nudnościami i wymiotami, wodobrzuszem oraz biegunką.

Gastroenterologia dziecięca jest specjalizacją lekarską dostępną dla lekarzy po ukończeniu szkolenia z pediatrii. Symptomy problemów gastrologicznych u dzieci mogą być podobne do tych u dorosłych, jednak często pierwszym objawem jest brak przyrostu masy ciała u dziecka. Inne dolegliwości, na które należy zwrócić uwagę, to bóle brzucha, wymioty, biegunka i zmiany w częstotliwości wypróżnień.

Podczas wizyty w gabinecie gastroenterologicznym lekarz zbiera wywiad – rozmawia z pacjentem (o ile to możliwe) oraz jego opiekunami. W przypadku małych dzieci, warto zabrać kartę przebiegu ciąży. Konieczne jest również przyprowadzenie książeczki zdrowia dziecka.

Powszechnie stosowanymi badaniami diagnostycznymi u dzieci są badania krwi, moczu, stolca oraz USG jamy brzusznej. Wśród często leczonych chorób przez gastroenterologa dziecięcego znajdują się: ostra i przewlekła biegunka, zaparcia, celiakia, przewlekłe wirusowe zapalenie wątroby (PZW) oraz nieswoiste zapalenia jelit (ch. Crohna, wrzodziejące zapalenie jelita grubego).

Wizyta u specjalisty gastroenterologa, objęta refundacją ze środków Narodowego Funduszu Zdrowia, wymaga posiadania skierowania. Można je otrzymać od lekarza podstawowej opieki zdrowotnej lub innego lekarza, współpracującego z NFZ.

Oczekiwanie na termin konsultacji u gastroenterologa zależy od regionu i konkretnego placówki medycznej, i wynosi od kilku miesięcy do kilku lat. Dostępne terminy można sprawdzić na stronie NFZ.

Koszt prywatnej konsultacji gastrologicznej zależy od konkretnego miasta i specjalisty. Standardowo, cena spotkania wynosi pomiędzy 250 a 300 zł.

Dodatkowo, badania są płatne. Całkowity koszt gastroskopii wraz z znieczuleniem to około 300 zł, za kolonoskopię trzeba zapłacić średnio 450–500 zł, a za USG jamy brzusznej 100–150 zł.

Według danych Naczelnej Izby Lekarskiej, w Polsce działa 1135 lekarzy gastroenterologów oraz 112 specjalistów gastroenterologii dziecięcej.