Przewlekłe zakrzepowo-zatorowe nadciśnienie płucne
Przewlekłe nadciśnienie płucne wywołane zakrzepami rozwija się u niewielkiego odsetka osób po przebytym zatorze płucnym. Mechanizm jego powstania nie zosta jeszcze w pełni poznany, ale przypuszcza się, że może być spowodowany kilkoma czynnikami, takimi jak zaburzenia krzepnięcia, trwałe zakrzepy w płucach i zmiany w ścianach tętnic podczas zatorowości.
Objawia się wzmożonym ciśnieniem krwi w naczyniach płucnych, co prowadzi do trudności w oddychaniu i uszkodzenia płuc. Objawy nadciśnienia płucnego obejmują problemy z wysiłkiem fizycznym, duszność, zmęczenie, obrzęki, ból w klatce piersiowej, kaszel, zasłabnięcia oraz omdlenia. Diagnozę często stawia się po dłuższym czasie od pojawienia się pierwszych objawów, ponieważ są one podobne do innych chorób, takich jak choroba wieńcowa, niewydolność serca, astma czy POChP. Lekarz może zlecić badania, takie jak RTG klatki piersiowej, TK klatki piersiowej, echokardiografia, testy wentylacji/perfuzji, tomografię komputerową, angiografię naczyń płucnych oraz cewnikowanie serca w celu potwierdzenia diagnozy.
Nieleczone nadciśnienie płucne prowadzi do niewydolności serca i zwiększa ryzyko zgonu. Leczenie polega na przyjmowaniu leków przeciwkrzepliwych oraz usuwaniu przeszkód w krążeniu płucnym, co może wymagać interwencji chirurgicznej, angioplastyki przezskórnej lub farmakoterapii. Ostatecznym rozwiązaniem jest przeszczepienie płuc.
Niewydolność prawej komory serca
Niewydolność prawej komory serca to stan, w którym serce nie jest w stanie efektywnie pompować krwi do płuc z powodu zwężonych lub zamkniętych tętnic spowodowanych zatorowością. Powoduje to zastój krwi w naczyniach żylnych, co objawia się obrzmieniem nóg i nocnym oddawaniem moczu.
W przypadkach ciężkich może dojść do upośledzenia funkcji wątroby i gromadzenia płynu w jamie otrzewnej. Diagnoza opiera się na badaniu pacjenta, wynikach badań obrazowych i laboratoryjnych.
Ostra niewydolność serca
Ostra niewydolność serca to stan, który może prowadzić do wstrząsu i zgonu. Dlatego wystąpienie cech niewydolności prawej komory u pacjenta z zatorowością płucną wiąże się z dużym ryzykiem zgonu. Do przewlekłej niewydolności serca może dojść wskutek rzadkiego powikłania zatorowości, jakim jest przewlekłe zatorowo-zakrzepowe nadciśnienie płucne.Zgon – nieleczona zatorowość płucna wiąże się ze śmiertelnością sięgającą 30%. Lekarze, posługując się odpowiednimi skalami klinicznymi, mogą oszacować ryzyko zgonu u danego pacjenta i odpowiednio do tego podjąć najbardziej optymalne leczenie. Stosowanie leczenia przeciwkrzepliwego (rozrzedzającego krew) znacznie zmniejsza ryzyko zgonu (wynosi ono wówczas 2–10% w zależności od nasilenia zmian, wieku oraz chorób występujących u pacjenta przed zatorowością).
Większość przypadków śmiertelnych ma miejsce w pierwszym tygodniu od początku choroby i wiąże się z ponownymi epizodami żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej oraz wstrząsem. Organizm ludzki ma dosyć duże możliwości rekompensowania zaburzeń działania większości narządów. W poważnych, narastających problemach, takich jak zamknięcie dużych naczyń krwionośnych w płucach, możliwości te są jednak niewystarczające. Wstrząs to stan, w którym organizm nie jest w stanie zapewnić prawidłowego przepływu krwi we wszystkich częściach ciała i krążenie zostaje ograniczone do najbardziej krytycznych dla przeżycia obszarów, jakimi są mózg i serce. Przy dalszym rozwoju zaburzeń, które leżą u źródła wstrząsu (np. narastania blokady w tętnicach płucnych), nawet krążenie w obrębie tych ważnych obszarów może być zagrożone, co grozi śmiercią. Wstrząs w przebiegu zatorowości płucnej wiąże się z 30–50% ryzykiem zgonu.
Wymieniając powikłania zatorowości płucnej, należy pamiętać o działaniach niepożądanych stosowanego leczenia. Ponieważ zatorowość płucna w ciężkiej postaci wiąże się z bardzo dużym ryzykiem dla pacjenta, podejmuje się leczenie, które ma ocalić życie. Niestety leki stosowane w tym celu nie są pozbawione działań niepożądanych. Do najczęstszych z nich należą krwawienia, a najpoważniejszą ich formą są wylewy do mózgu.