Kolano skoczka to popularnie nazywane zwyrodnienie więzadła rzepki, zwłaszcza tej części, która przyczepia się do szczytu rzepki. Choroba ta należy do grupy entezopatii, polegających na degeneracji włókien w przeciążonym obszarze więzadła (najczęściej w miejscu przyczepu do rzepki) na skutek nakładania się mikrouszkodzeń tej struktury.

Tego typu zmiany najczęściej występują u osób aktywnych fizycznie, szczególnie uczestniczących w dyscyplinach wymagających gwałtownego podbiegania (np. piłka nożna) lub intensywnych wyskoków (np. siatkówka). Niewłaściwie zaplanowany, przeciążający trening oraz techniczne błędy w wykonywaniu ćwiczeń sprzyjają występowaniu tej choroby. częściej dolega ona osobom z nadmierną masą ciała.

W zależności od dziedziny sportu, szacuje się, że około jednego na dziesięciu sportowców może cierpieć na uraz zwanego kolano skoczka - zazwyczaj dotyka to amatorów. Mężczyźni są dwukrotnie bardziej podatni na tę kontuzję niż kobiety.

Głównym symptomem urazu rzepki jest ból i tkliwość w okolicy więzadła rzepki, z przodu kolana. Następuje nasilenie bólu podczas aktywności fizycznej, zwłaszcza podczas skakania i biegania. Może również pojawić się dyskomfort podczas wchodzenia po schodach. Intensywny ból może powodować utykanie. W miejscu bólu może pojawić się obrzęk.

Jeśli masz taki problem, warto skonsultować się z lekarzem specjalistą w dziedzinie ortopedii.

Specjalista od chirurgii ortopedycznej przeprowadza wywiad i dokładne badanie kolana, po czym zleca dodatkowe testy obrazowe w celu postawienia diagnozy. Zmiany są łatwo zauważalne w badaniu USG, jednak często lekarze decydują się na wykonanie rezonansu magnetycznego (MRI). To drugie badanie dostarcza obiektywnych i precyzyjnych obrazów całego kolana, co umożliwia potwierdzenie lub wykluczenie obecności innych problemów, które mogą nie być widoczne w USG.

Wskazane jest także przeprowadzenie zdjęcia rentgenowskiego (RTG) kolana, które może nie pokazywać samych więzadeł, ale pozwala ocenić miejsce ich przyczepu do rzepki pod kątem ewentualnych zwapnień czy zaostrzeń kości w tym obszarze.

Doraźnie używa się odpoczynku, schładzania bolesnej okolicy i leków przeciwbólowych.

Przypadkowe rozpoznanie kolana skoczka – na przykład podczas wykonywania rezonansu magnetycznego z powodu uszkodzenia łąkotki – zazwyczaj nie wymaga leczenia. Terapii wymagają jedynie zmiany, które powodują dolegliwości.

Kolano skoczka - fizjoterapia

Podstawą skutecznego leczenia jest fizjoterapia, która ma na celu odciążenie bolesnej okolicy, uelastycznienie więzadła i poprawę balansu mięśniowego całej kończyny dolnej. Konieczne jest odpowiednie przygotowanie pacjenta do powrotu do treningu, nauka prawidłowej techniki uprawiania danej dyscypliny, zwrócenie uwagi na rozgrzewkę przed ćwiczeniami i rozciąganie po nich. Stosunkowo często fizjoterapeuci proponują stosowanie tapingu, czyli specjalnych taśm przyklejanych w odpowiedni sposób w bolesnej okolicy.

Kolano skoczka - zastrzyki

W leczeniu kolana skoczka można, w niektórych sytuacjach, zastosować także leki w postaci iniekcji. Fizjoterapię można wspomagać miejscowymi zastrzykami z użyciem czynników wzrostu wyizolowanych z krwi pacjenta, które wpływają na regenerację uszkodzonych tkanek. Zdecydowanie odradza się miejscowe podawanie leków o działaniu przeciwzapalnym i przeciwobrzękowym – glikokortykosteroidów, które krótkotrwale skutecznie znoszą dolegliwości, ale mogą zwiększać obszar uszkodzenia.

Kolano skoczka - leczenie operacyjne

Niekiedy kolano skoczka wymaga leczenia operacyjnego. W przypadku bardzo rozległych zmian, a także takich, które długo nie poddają się leczeniu, ortopeda może rozważyć leczenie operacyjne. Zabieg polega na wycięciu uszkodzonej części więzadła i odpowiednim jego zszyciu. Metodę i zakres operacji ustala operujący ortopeda. Po operacji może być konieczne okresowe stosowanie ortezy. Pacjent jest czasowo wyłączony z treningów i wymaga rehabilitacji. Jej długość zależy od metody i zakresu operacji.

Prognozowanie zwykle kończy się pomyślnie - większość zmian udaje się skorygować bez potrzeby interwencji chirurgicznej, a gdy konieczna jest operacja, pacjenci po zakończeniu rehabilitacji powracają do pełnej sprawności. Jednak proces powrotu do zdrowia jest długi - rehabilitacja jest długotrwała i wymaga modyfikacji w treningach.

W przypadku rozległych zmian zwyrodnieniowych więzadła rzepki może dojść do całkowitego zerwania. Zazwyczaj takie sytuacje mają miejsce po urazie. W takiej sytuacji leczenie zachowawcze nie daje dobrych wyników, konieczna jest operacja, po której rokowanie co do pełnej sprawności jest gorsze niż w przypadku leczenia zmian w kolanie skoczka.

Planowanie treningów jest kluczowe, aby uniknąć przeciążenia kolan. Ważne jest, aby wykonywać ćwiczenia poprawnie, a także rozgrzewać się, rozciągać i wykonywać ćwiczenia ogólnomotoryczne.

Ważne jest również utrzymywanie prawidłowej masy ciała.