Obecność świeżej krwi w kale, zwane krwawieniem z odbytu, może różnić się od obecności skrzepów krwi czy krwi przemieszanej z masami kałowymi. Można ocenić, czy źródłem krwawienia jest odbyt czy światło jelita, na podstawie wyglądu krwi.

Czasem krew w kale może być utajona. Krwawienie z odbytu może objawiać się jako ostre (aktywne) - widoczne krwiste stolce lub przewlekłe - niewielka utrata krwi, która może prowadzić do niedokrwistości. Diagnostykę krwawienia można przeprowadzić zarówno w szpitalu, jak i ambulatoryjnie.

Krwawienie z odbytu nigdy nie powinno być bagatelizowane, ponieważ może być objawem poważnych chorób, takich jak hemoroidy lub rak jelita grubego. Diagnoza i leczenie na wczesnym etapie są kluczowe dla skutecznego wyleczenia, dlatego ważne jest skonsultowanie się z lekarzem w przypadku pojawienia się tego objawu.

W przypadku wystąpienia krwawienia z odbytu, konieczne jest skonsultowanie się z lekarzem, który przeprowadzi badanie jelita grubego. Badanie jest prostym, ale wartościowym sposobem oceny stanu odbytu. Podczas tego badania lekarz może zidentyfikować guzki krwawnicze odbytu zewnętrzne. Należy pamiętać, że krwawienie może być spowodowane różnymi czynnikami, takimi jak guzki krwawnicze lub rak jelita grubego.

Jeśli zachodzi taka potrzeba, lekarz może skierować pacjenta na anoskopię lub kolonoskopię (lub endoskopię kapsułkową) oraz różne badania obrazowe, takie jak tomografię komputerową.

W przypadku podejrzenia obecności niewidocznej gołym okiem krwi w kale, lekarz zaleci badanie krwi utajonej. Dodatni wynik testu może wskazywać na ukryte krwawienie z przewodu pokarmowego, jednak negatywny wynik nie jest wystarczający i nie może zastąpić endoskopowych badań w przypadku podejrzenia utraty krwi przez przewód pokarmowy.

Dodatkowo, lekarz może zlecić pacjentowi badanie morfologii krwi oraz stężenia żelaza, ponieważ w przypadku masywnych lub przewlekłych krwawień może dojść do niedokrwistości.

Zmiany prowadzące do krwawienia z odbytu są najczęściej zlokalizowane w jelicie grubym.

Najczęstsze przyczyny:

1. guzki krwawnicze (hemoroidy) – najczęstszy powód krwawień, charakterystyczne jest obecność małej ilości świeżej krwi na stolcu (nie wymieszanej z nim) lub papierze toaletowym
2. stosowanie niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NSAID) lub doustnych preparatów potasu
3. zakażenia jelitowe (Salmonella, Shigella, Campylobacter jejuni, Entamoeba histolytica)
4. polipy odbytnicy i okrężnicy oraz krwawienie po usunięciu polipa podczas kolonoskopii
5. u osób starszych (>50 lat)
• uchyłki okrężnicy
• niedokrwienie (zator, zakrzep) i niedokrwiste zapalenie jelita grubego
• rak jelita grubego – zazwyczaj obecna jest krew utajona w kale, rzadziej krwawienie jest widoczne dla pacjenta
6. u osób w wieku 40–50 lat
• zakaźne zapalenie jelita grubego
• nieswoiste zapalenia jelit (np. wrzodziejące zapalenie jelita grubego lub choroba Leśniowski i Crohna)
• choroby odbytu i odbytnicy – guzki krwawnicze (hemoroidy), szczeliny odbytu, owrzodzenia odbytnicy.

Do rzedkich przyczyn należą: żylaki odbytu wynikające z nadciśnienia wrotnego, uchyłek Meckla z ektopową błoną śluzową żołądka, endometrioza, przetoka aortalno-jelitowa po protezowaniu aortalno-udowym, stany po radioterapii raka stercza u mężczyzn i nowotworów dróg rodnych u kobiet, zaburzenia krzepnięcia (w tym małopłytkowość i przyjmowanie leków przeciwzakrzepowych), zapalenia naczyń.

Choroba hemoroidalna wymaga leczenia miejscowego lub operacyjnego w zaawansowanych przypadkach. Krwawienie z uchyłków jest zazwyczaj okresowe i niekoniecznie wymaga interwencji medycznej. Warto zauważyć, że stosowanie niektórych leków, takich jak kwas acetylosalicylowy czy antywitamina K, może wpływać na intensywność krwawienia w przypadku chorób jelitowych. W niektórych przypadkach konieczne może być dostosowanie leczenia farmakologicznego do kontrolowania krwawienia. Rzadko zdarza się, że krwawienie doprowadza do niedokrwistości, wymagającej transfuzji krwi czy suplementacji żelazem. W przypadku polipów jelita grubego, które mogą prowadzić do raka, konieczne jest leczenie endoskopowe.