Jama nosowa jest bardzo dobrze ukrwiona, co jest kluczowe dla jej odpowiedniego funkcjonowania – oczyszczania, ogrzewania i nawilżania wdychanego powietrza. To sprawia, że krwawienie z nosa jest jednym z najczęstszych problemów. U około 60% ludzi przynajmniej raz w życiu występuje krwawienie z nosa o różnym stopniu ciężkości, przy czym tylko w 10% przypadków konieczna jest interwencja medyczna. Mimo że krwawienie z nosa zazwyczaj jest nieszkodliwe i ma prostą przyczynę, czasami może być poważne, trudne do leczenia, a nawet prowadzić do śmierci.

Bogata sieć naczyń tętniczych w jamie nosowej tworzy dwa sploty naczyniowe: splot Kiesselbacha w przednio-dolnej części przegrody oraz splot Woodruffa w tylnej części bocznej ściany nosa. Ponad 90% przypadków krwawień dotyczy splotu Kiesselbacha, ponieważ ta okolica jest szczególnie podatna na wysychanie i urazy. Krwawienia z tylnej części jamy nosowej i nosowo-gardłowej są rzadsze, ale zazwyczaj poważniejsze i częściej występują u osób starszych.

Za około 25–30% przypadków krwawienia z nosa odpowiadają przyczyny lokalne, czyli te występujące w jamie nosowej. Mogą nimi być:

• urazy, takie jak "dłubanie w nosie", uderzenia, wdychanie substancji toksycznych lub drażniących, urazy podczas zabiegów lekarskich wykonywanych w jamie nosowej
• wysuszenie błony śluzowej (np. przez suche powietrze)
• stany zapalne, takie jak zapalenie zatok przynosowych, ostry stan zapalny górnych dróg oddechowych
• zanikowy nieżyt błony śluzowej nosa, często wywołany nadużywaniem kropli donosowych obkurczających błonę śluzową lub przyjmowaniem kokainy
• ubytki w przegrodzie nosa
• choroby prowadzące do powstawania ziarniny, takie jak gruźlica, ziarniniakowatość Wegenera, kiła
• nowotwory jam nosa, zatok, nosogardła

Za około 70–75% przypadków krwawienia z nosa odpowiadają przyczyny ogólne (choroby ogólnoustrojowe), takie jak:

• choroby układu krążenia, np. nadciśnienie tętnicze, miażdżyca naczyń, przewlekła niewydolność krążenia
• wrodzone skazy krwotoczne, np. małopłytkowość, hemofilia i inne
• nabyte zaburzenia krzepnięcia krwi, np. po lekach (heparyna, niesteroidowe leki przeciwzapalne, leki przeciwzakrzepowe), wyniszczeniu
• choroby zakaźne, np. mononukleoza zakaźna, odra, dur brzuszny
• choroby układu moczowego i niewydolność wątroby.

Należy pamiętać, że krwawienia z nosa to nie tylko problem laryngologiczny, często wymagający wizyty u lekarzy różnych specjalności.

Aby uspokoić osobę z krwawieniem z nosa, należy ją pozostawić w pozycji siedzącej, lekko pochylonej do przodu. Należy delikatnie uciskać skrzydełka nosa przez co najmniej 10 minut, unikając połykania krwi spływającej do gardła. Zaleca się stosowanie zimnych okładów na kark i nos. Po zatrzymaniu krwawienia warto nawilżyć błonę śluzową solą fizjologiczną lub wodą morską, aby zapobiec ponownemu krwawieniu. W przypadku utrzymującego się krwawienia, należy skonsultować się z lekarzem, preferowana jest wizyta u laryngologa.

Połykanie krwi może powodować nudności oraz wymioty fusowate, a masywne krwawienia mogą prowadzić do znacznej utraty krwi.

Nie ma standardowego sposobu postępowania w przypadku krwawienia z nosa. Każdy przypadek jest analizowany indywidualnie, uwzględniając ogólny stan pacjenta, ciężkość krwawienia oraz jego przyczyny.

Gdy krwawienie jest intensywne, priorytetem jest zatrzymanie krwotoku i ustabilizowanie stanu chorego. Pierwszym krokiem będzie zebranie wywiadu przez lekarza, pytając o charakter krwawienia, ilość utraconej krwi, stosowanie leków oraz obecność innych chorób przewlekłych. Następnie, lekarz będzie próbował zlokalizować miejsce krwawienia i ustalić jego przyczynę. Po oczyszczeniu jamy nosowej z krwi, może podać leki przeciwbólowe lub zwężające naczynia krwionośne. Czasami może być konieczne użycie endoskopu w celu lepszego zlokalizowania krwawienia.

Dodatkowo, lekarz oceni ogólny stan zdrowia pacjenta, zmierzy ciśnienie krwi i oceni krążenie. W razie potrzeby, zaleci wykonanie badań krwi, takich jak morfologia oraz krzepliwość krwi. W przypadku konieczności, lekarz może zlecić także badania obrazowe (tomografię komputerową, rezonans magnetyczny). W celu zatrzymania krwawienia z nosa, lekarz może zastosować leczenie zachowawcze, a jeśli to nie przynosi rezultatów lub krwawienie jest bardzo silne, może być konieczne leczenie operacyjne.

Jeśli widoczne jest miejsce krwawienia, lekarz może je zamknąć za pomocą koagulacji elektrycznej lub kauteryzacji chemicznej, po wcześniejszym znieczuleniu błony śluzowej nosa.

Jeśli miejsce krwawienia nie jest widoczne lub koagulacja okazuje się nieskuteczna, lekarz może zdecydować się na założenie tamponady przedniej. Polega to na wypełnieniu jamy nosowej nasączonym setonem gazowym lub gotowym tamponem nosowym w celu ucisku na krwawiące miejsce. Po prawidłowo założonej i skutecznej tamponadzie, pacjent może być wypisany do domu, a opatrunek usuwa się po 2 dniach.

W sytuacji, gdy krwawienie trwa dalej pomimo zastosowania tamponady przedniej, lekarz może zdecydować się na założenie tamponady tylnej. Jest to bardziej bolesny zabieg, przez co przeprowadzany jest zwykle w znieczuleniu ogólnym lub bardzo dobrym znieczuleniu miejscowym. Polega on na umocowaniu tamponu lub cewnika z balonem głęboko w nosogardle, blokując nozdrza tylne i zapobiegając spływaniu krwi do nosogardła. W takim przypadku, tamponada tylnej jest uzupełnieniem tamponady przedniej i pacjent z reguły pozostaje w szpitalu. Usunięcie tamponady tylnej następuje po 2–4 dniach.

Jeśli krwawienie nie ustępuje mimo zastosowania tamponady przedniej i tylnej, lekarz może rozważyć leczenie inwazyjne.

W celu leczenia krwawienia z nosa można skorzystać z zabiegów chirurgicznych, takich jak podwiązanie lub koagulacja naczyń, albo z embolizacji naczyń przeprowadzanej podczas angiografii subtrakcyjnej. Oba te sposoby są ostatecznością w leczeniu krwawień z nosa.