Liszaj płaski charakteryzuje się występowaniem specyficznych grudek na skórze, błonach śluzowych i rzadziej na paznokciach, zarówno pod względem klinicznym, jak i histopatologicznym.

Pomimo braku pełnej wiedzy na temat przyczyn liszaja płaskiego, zaobserwowano zwiększone ryzyko jego wystąpienia u osób cierpiących na różne choroby autoimmunologiczne, takie jak marskość wątroby, zapalenie wątroby, czy cukrzyca. Zmiany charakterystyczne dla liszaja płaskiego mogą również pojawić się w wyniku reakcji przeszczepu przeciwko gospodarzowi (GVHD) lub po zastosowaniu pewnych leków, takich jak penicylaminy, sole złota, arsen, metylodopa czy kwas paraaminosalicylowy (PAS).

W przypadku liszaja płaskiego zmiany skórne pojawiają się nagle i mają charakterystyczną strukturę. Są to sinofioletowe, błyszczące, płaskie, wieloboczne grudki o średnicy 1-3 mm, skłonne do zlewania się. Na ich powierzchni zauważalne są białawe linie, znane jako siatka Wickhama.

Objawia się towarzyszący świąd skóry, pacjenci przede wszystkim pocierają skórę, a nie drapią. Liszaj płaski należy do rzadziej występujących chorób skórnych, które charakteryzują się pojawieniem się linijnych grudek kilka dni po zadrapaniu w tym miejscu (objaw Köbnera). Zmiany skórne zwykle ustępują, pozostawiając przebarwienia pozapalne. Grudki w liszaju płaskim są symetryczne i typowo pojawiają się na wewnętrznych powierzchniach nadgarstków, grzbietach stóp, przedramionach, przednich powierzchniach podudzi, okolicach pępka i narządów płciowych. Mogą również występować na tułowiu, jednak twarz zazwyczaj nie jest dotknięta. Choroba zwykle ma charakter samoograniczający, a grudki ustępują u około 70% chorych w ciągu roku i u 90% chorych w ciągu 2 lat.

Na błonach śluzowych jamy ustnej w liszaju płaskim często pojawiają się zmiany w postaci białawych obszarów o mlecznej barwie i siateczkowatym układzie. Znajdują się one zazwyczaj po wewnętrznej stronie policzków oraz rzadziej na czerwieni wargowej, dziąsłach i języku. Zmiany są z reguły bezbolesne. Liszaj płaski paznokci może objawiać się jedynie zmianami w paznokciach, takimi jak zmniejszenie grubości płytki paznokciowej, pojawienie się podłużnych bruzd lub zagłębień na paznokciach oraz nadmiernego rogowacenia. Czasami może dochodzić do uszkodzenia fałdu paznokciowego, częściowej destrukcji paznokcia lub nawet powstania pterygium, czyli narastania fałdu skórnego na płytkę paznokcia.

Jeśli zauważysz jakiekolwiek zmiany na skórze, najlepiej jest umówić się na wizytę u specjalisty dermatologa.

Typowa postać liszaja płaskiego jest łatwa do rozpoznania na podstawie wyglądu skóry. Trzeba go odróżniać od łuszczycy drobnogrudkowej, osutkowych reakcji na leki oraz świerzbu. W przypadku innych odmian choroby, kluczowe jest przeprowadzenie badania histopatologicznego, które jest charakterystyczne i jednorodne dla wszystkich postaci liszaja płaskiego.

Liszaj płaski zazwyczaj ustępuje samoistnie w ciągu 2 lat u większości chorych. Lekarz ma za zadanie łagodzić objawy choroby, które niestety są trudne do leczenia. W przypadku terapii miejscowej liszaja płaskiego stosuje się silne maści sterydowe, które pomagają zmniejszyć wykwity skórne i łagodzą świąd. W terapii ogólnej stosuje się sterydy w umiarkowanych dawkach oraz fototerapię (PUVA). W przypadkach opornych na standardowe leczenie można zastosować cyklosporynę i retinoidy.