Liszaj płaski to schorzenie charakteryzujące się pojawieniem się charakterystycznych zmian grudkowych na skórze, błonach śluzowych i czasami paznokciach. Przyczyny tej choroby nie są jeszcze dokładnie znane. Zauważa się większe ryzyko wystąpienia liszaja płaskiego u osób cierpiących na różne choroby autoimmunologiczne, takie jak marskość wątroby, zapalenie wątroby, czy cukrzyca. Zmiany charakterystyczne dla liszaja płaskiego mogą także wystąpić w wyniku reakcji przeszczepu przeciwko gospodarzowi oraz po stosowaniu pewnych leków, takich jak penicylamina, sole złota, arsen, metylodopa czy kwas paraaminosalicylowy (PAS).

W chorobie znanym jako liszaj płaski, zmiany skórne pojawiają się nagle i mają specyficzną morfologię. Grudki są sinofioletowe, lśniące, płaskie, wieloboczne i mają tendencję do zlewania się. Na ich powierzchni można zaobserwować białawe linie, zwane siateczką Wickhama.

Towarzyszy im charakterystyczny świąd skóry, który powoduje, że pacjenci głównie pocierają skórę, a nie drapią się. Liszaj płaski jest jedną z nielicznych chorób, przy których po zadrapaniu pojawia się linijny wysiew grudek w tym miejscu (objaw Köbnera). Zmiany skórne ustępują, pozostawiając pozapalne przebarwienia, a 70% chorych wyzdrowieje w ciągu roku, a 90% w ciągu 2 lat.

Istnieje kilkanaście odmian liszaja płaskiego, a objawy mogą rozwijać się na różnych częściach ciała, takich jak wewnętrzne powierzchnie nadgarstków, grzbiety stóp, przedramiona, przednie powierzchnie podudzi, okolice pępka i narządów płciowych.

Na błonach śluzowych jamy ustnej mogą pojawić się białawe obszary o siateczkowatym układzie, głównie po wewnętrznej stronie policzków, rzadziej na czerwieni wargowej, dziąsłach i języku. Zmiany są z reguły bezbolesne. Liszaj płaski paznokci może objawiać się zmniejszeniem grubości płytki paznokciowej, powstawaniem bruzd, zagłębień, nadmiernym rogowaceniem, uszkodzeniem fałdu paznokciowego czy destrukcją paznokcia.

Jeśli zauważysz jakiekolwiek zmiany w skórze, najlepiej umówić się na wizytę u lekarza dermatologa.

Typowy liszaj płaski można łatwo zidentyfikować na podstawie wyglądu skóry. Trzeba go odróżnić od łuszczycy drobnogrudkowej, pochodzących od leków zmian skórnych oraz świerzbu. W przypadku innych odmian tej choroby decydujące jest przeprowadzenie badania histopatologicznego, które jest charakterystyczne i dość jednorodne we wszystkich postaciach liszaja płaskiego.

Liszaj płaski zazwyczaj ustępuje samoistnie w ciągu dwóch lat u większości chorych. Lekarz ma za zadanie łagodzić symptomy tej choroby, które niestety nie są łatwe do leczenia. W terapii miejscowej stosuje się silne maści glikokortykosteroidowe, które pomagają zmniejszyć wykwity i zmniejszyć świąd. W leczeniu ogólnym stosuje się glikokortykosteroidy w umiarkowanych dawkach oraz fototerapię (PUVA). W przypadkach opornych na leczenie można podać cyklosporynę i retinoidy.