Łuszczyca to przewlekła choroba skóry, której objawem są charakterystyczne zmiany wynikające z nadmiernego rogowacenia naskórka.

Występuje u około 2% populacji w Europie i Stanach Zjednoczonych, z częstszym występowaniem w Polsce (ok. 3%).

Przyczyny łuszczycy są nadal nie w pełni poznane, ale wpływ mają czynniki genetyczne, immunologiczne i środowiskowe.

Wyróżnia się 2 typy łuszczycy: typ I, który zazwyczaj zaczyna się u dzieci lub młodych dorosłych, i typ II, który występuje u osób starszych.

Ryzyko dziedziczenia łuszczycy jest związane z genami i może wynosić od 1% do nawet 70%, w zależności od przypadku.

Chorzy na łuszczycę mają większe ryzyko zachorowania na choroby metaboliczne (np. cukrzycę, otyłość, nadciśnienie tętnicze) i choroby układu krążenia (np. miażdzycę, chorobę niedokrwienną serca, zawał serca, udar mózgu) ze względu na ogólny stan zapalny organizmu. Ta choroba znacząco obniża jakość życia pacjentów, wpływa negatywnie na ich codzienne funkcjonowanie i relacje międzyludzkie, zwiększając ryzyko wystąpienia depresji.

Specyficznymi objawami łuszczycy są charakterystyczne zmiany skórne wynikające z zaburzeń w regeneracji naskórka. Na początku choroby pojawia się wykwit pierwotny, czyli wyraźnie odgraniczona, czerwonobrunatna grudka o złuszczającej się powierzchni. Może być mała jak łepek szpilki lub mieć średnicę 1–2 cm. W pełni rozwinięte zmiany, nazywane tarczkami, mogą być większe (nawet kilka centymetrów) i pokryte srebrzystymi łuskami. Po usunięciu łusek widoczna jest błyszcząca powierzchnia jak po wytarciu woskiem oraz drobne krwawienia kropelkowe.

Przy łuszczycy może występować świąd, szczególnie podczas zaostrzenia zmian skórnych.

Typowe miejsca zmian to łokcie, kolana, owłosiona skóra głowy i okolica lędźwiowo-krzyżowa. W rzadkich przypadkach zmiany mogą objąć całą powierzchnię skóry.

W aktywnej postaci łuszczycy obserwuje się objaw Koebnera – zmiany łuszczycowe pojawiają się po 6–12 dniach wzdłuż linii zadrapania naskórka.

Łuszczyca to najczęstsza choroba skóry, charakteryzująca się różnymi rodzajami zmian. Typy te różnią się wyglądem, lokalizacją, intensywnością zabarwienia oraz charakterem łusek, ale wszystkie mają swoje charakterystyczne cechy.

Łuszczyca zwyczajna (plackowata) jest najczęstszym rodzajem tej choroby, dotykając nawet 90% chorych. Charakterystyczne zmiany są wypukłe, okrągłe lub owalne, pokryte łuską i wyraźnie oddzielone od zdrowej skóry. Najczęściej pojawiają się na nogach, ramionach, kolanach, łokciach, plecach, głowie, rzadziej na twarzy, dłoniach, stopach, czy brzuchu.

Łuszczyca krostkowa charakteryzuje się czerwoną, opuchniętą skórą pokrytą krostami z wydzieliną ropną. Może występować w postaci uogólnionej (jednej z najcięższych postaci) lub miejscowej (na dłoniach i stopach).

Łuszczyca stawowa, znana również jako łuszczycowe zapalenie stawów (ŁZS), charakteryzuje się przewlekłym zapaleniem stawów z lub bez towarzyszącej łuszczycy skóry. Może dotyczyć jednego lub wielu stawów, a najczęstszą postacią jest zajęcie dystalnych stawów międzypaliczkowych. Choroba ta zwykle ma łagodny przebieg, ale w cięższych przypadkach może prowadzić do trwałego uszkodzenia stawów.

Łuszczyca paznokci może być obecna samodzielnie lub współistnieć ze zmianami skórnymi. Charakteryzuje się m.in. powstawaniem punktowych wgłębień w płytkach paznokciowych oraz żółtawym przebarwieniem. W zaawansowanych przypadkach może dojść do oddzielenia płytek paznokciowych.

Łuszczyca kropelkowa charakteryzuje się małymi grudkami na skórze głowy, kończynach lub tułowiu, często pojawiającymi się po infekcjach, głównie gardła.

Łuszczyca wysiękowa występuje w fałdach skórnych i charakteryzuje się jaskrawoczerwonymi, błyszczącymi zmianami pokrytymi łuską.

Łuszczyca owłosionej skóry głowy objawia się ostro odgraniczonymi, czerwonymi plamami lub tarczkami pokrytymi srebrzystymi łuskami, które mogą występować również poza owłosioną skórą głowy. Towarzyszy im świąd i mogą być mylone z innymi schorzeniami skóry.

Jeśli zauważysz niepokojące zmiany na skórze, koniecznie umów się na wizytę u dermatologa.

Diagnoza łuszczycy opiera się na obserwacji klinicznej, w której lekarz stwierdza charakterystyczne objawy tej choroby w typowych miejscach występowania.

W przypadku braku jednoznacznych objawów, lekarz może zdecydować się na przeprowadzenie badania dermatoskopowego (bezinwazyjna metoda obserwacji zmian skórnych przy użyciu specjalnego urządzenia, umożliwiającego dokładne przyjrzenie się strukturom skóry na powierzchni zmian) lub pobranie wycinka skóry do badania histopatologicznego.

Ważne jest, aby lekarz brał pod uwagę opinie pacjenta i jego potrzeby podczas leczenia łuszczycy.

Nie ma możliwości całkowitego i trwałego wyleczenia łuszczycy. Choroba często wraca. Leczenie pomaga złagodzić objawy, może prowadzić do ustąpienia zmian, przedłużenia remisji, zapobieżenia powikłaniom prowadzącym do rozwoju ciężkiej postaci choroby oraz przywrócenia sprawności życiowej.

Terapia polega na stosowaniu leków miejscowo, ogólnie lub w terapii skojarzonej, zależnie od nasilenia zmian, ich rozległości oraz częstotliwości nawrotów.

Podstawowym sposobem leczenia miejscowego jest usunięcie łusek oraz hamowanie nadmiernej proliferacji naskórka i stanu zapalnego. Do tego celu wykorzystuje się różne preparaty, takie jak keratolityczne zawierające kwas salicylowy lub mocznik, dziegcie (pochodne węgla kamiennego), cygnolina, glikokortykosteroidy oraz analogi witaminy D₃ (kalcypotriol, takalcytol), które przynoszą pozytywne efekty terapeutyczne.

Prawidłowa pielęgnacja skóry za pomocą specjalistycznych produktów kosmetycznych jest kluczowa. Należy regularnie używać kremów nawilżających, szamponów, płynów zawierających substancje takie jak dziegieć lub siarka, oraz preparatów złuszczających martwy naskórek.

Podczas remisji zmian chorobowych należy unikać czynników, które mogą przyczynić się do nasilenia zmian, takich jak zapalenie zatok, gardła, próchnica, infekcje, palenie tytoniu oraz stosowanie doustnych glikokortykosteroidów. Aby zapobiec suchości skóry, zaleca się stosowanie odpowiednich emolientów.

Łuszczyca jest przewlekłą chorobą, na którą choruje około 2% populacji. Odgrywają rolę czynniki genetyczne i immunologiczne. Nie jest zakaźna. Wyzwalacze łuszczycy to m.in. infekcje, niektóre leki, stres, palenie tytoniu, alkohol. Rozpoznanie łuszczycy opiera się na objawach klinicznych. Większość pacjentów z łuszczycą łagodną do średnią można leczyć preparatami miejscowymi, a u niektórych leczenie ogólne jest konieczne.