Zakażenie pochodzi od osób chorych, osób rekonwalescujących po mononukleozie zakaźnej, osób bezobjawowych lub nosicieli wirusa w nosogardle. Przeniesienie wirusa EBV następuje głównie poprzez bezpośredni kontakt z zakażoną osobą, rzadziej drogą kropelkową. Wirusy EBV znajdują się głównie w ślinie, a drogą zakażenia jest jama nosowo-gardłowa. Okres wylęgania mononukleozy zakaźnej jest długi, wynoszący od 30 do 50 dni. Zakaźność może utrzymywać się przez wiele miesięcy.

Ponieważ symptomy tej choroby pojawiają się stopniowo w przeciągu kilku dni, jej diagnoza nie jest prosta. Aby postawić właściwe rozpoznanie, można być zmuszonym do przeprowadzenia testów laboratoryjnych, takich jak morfologia krwi czy aktywność aminotransferaz. W niektórych przypadkach diagnoza może być trudna i wymagająca hospitalizacji, szczególnie gdy powiększenie węzłów chłonnych, wątroby i śledziony może pojawić się również w innych schorzeniach.

Leczenie mononukleozy zakaźnej polega głównie na łagodzeniu objawów choroby. Podawane są leki przeciwgorączkowe, a w przypadku powikłań bakteryjnych może być konieczne stosowanie antybiotyków. W ciężkich przypadkach, gdy występują problemy z oddychaniem i inne powikłania, konieczne jest leczenie szpitalne. Zarówno przejście mononukleozy zakaźnej, jak i bezobjawowego zakażenia, daje odporność na całe życie.

Powikłania związane z mononukleozą zakaźną są rzadkie. Najczęściej występujące to trudności z oddychaniem, nawet bezdechy, spowodowane powiększeniem migdałków, niedrożnością nosa oraz powiększeniem węzłów chłonnych. Znaczące powiększenie śledziony może prowadzić do pęknięcia jej w przypadku urazu, choć jest to powikłanie bardzo rzadkie.

Podczas ostrego okresu mononukleozy pacjent odczuwa zmęczenie, senność i apatię. W późniejszych fazach, szczególnie przy powiększeniu śledziony, konieczny jest oszczędzający tryb życia. Nie istnieje szczepionka zapobiegająca zakażeniu wirusem EBV, dlatego przestrzeganie zasad higieny jest najlepszym sposobem zapobiegania mononukleozie zakaźnej.