Naczyniaki są łagodne zmiany powstałe z małych naczyń krwionośnych, znanych jako włośniczki. W naczyniakach dochodzi do nadmiernego namnażania komórek śródbłonka naczyń krwionośnych i mastocytów.

Naczyniaki przechodzą przez dwie fazy rozwojowe, których mechanizmy jeszcze nie są w pełni poznane: proliferacji, czyli rozrostu, oraz inwolucji, czyli zaniku. Podczas zaniku naczyniaka dochodzi do zwłóknienia drobnych naczyń.

Naczyniaki skórne są często spotykane, zwłaszcza u niemowląt, zdecydowanie częściej u dziewczynek niż u chłopców. Z wiekiem ich liczba maleje, a część z nich całkowicie zanika, dlatego po osiągnięciu 10. roku życia występują one u mniej niż 10% osób. Natomiast naczyniaki wątroby są najczęstszymi nowotworami łagodnymi tego narządu, dotykają około 2-5% populacji, zdecydowanie częściej kobiety są nimi dotknięte.

Naczyniaki są zazwyczaj łagodnymi zmianami skórnymi, które zazwyczaj ustępują do 12. roku życia. W przypadku większych naczyniaków z objawami klinicznymi zaleca się konsultację z lekarzem rodzinnym, który skieruje pacjenta do specjalisty chorób naczyniowych.

Specjalista może zalecić obserwację lub w niektórych sytuacjach usunięcie zmiany skórnej. W przypadku naczyniaków wątroby zaleca się regularne badania ultrasonograficzne raz w roku.

Diagnoza naczyniaków skórnych jest łatwa i polega na dokładnym obejrzeniu zmiany. Natomiast naczyniaki wewnętrznych organów są bardziej trudne do zdiagnozowania. Pierwszym badaniem obrazowym zazwyczaj jest badanie ultrasonograficzne, a następnie zmiana może być potwierdzona za pomocą tomografii komputerowej z użyciem kontrastu. W razie wątpliwości wykonuje się rezonans magnetyczny z kontrastem lub scyntygrafię, która jest bardzo specyficzną metodą. Czasami przeprowadza się także arteriografię, która może być jednocześnie używana do leczenia, na przykład naczyniaków wątroby. Podczas angiografii można wykonać embolizację naczyniaka, czyli podanie substancji prowadzącej do powstania skrzepu w naczyniaku i jego zamknięcia.

Większość drobnych naczyń krwionośnych zanika wraz z wiekiem. Pozostałe naczyniaki skórne można usunąć przy użyciu laseroterapii. W niektórych sytuacjach, szczególnie w przypadku naczyniaków oczodołu i narządów wewnętrznych, gdy występują objawy krwawienia, stosuje się glikokortykosteroidy - zarówno lokalnie poprzez zastrzyki do zmiany, jak i ogólnoustrojowo przez doustne lub dożylne podanie. Leczenie operacyjne jest rzadko stosowane, głównie przy dużych naczyniakach nie reagujących na glikokortykosteroidy. W takich przypadkach stosuje się embolizację naczyniaka. Wskazaniem do operacji naczyniaków wątroby jest: średnica zmiany większa niż 10 cm, obecność objawów klinicznych (np. ból i gorączka), obecność zakrzepów lub przetok tętniczo-żylnych w obrębie naczyniaka, szybkie wzrost zmiany oraz ucisk na drogi żółciowe i sąsiednie narządy.

Większość naczyniaków nie wymaga interwencji medycznej, jedynie regularnej obserwacji. Naczyniaki narządów wewnętrznych wymagają okresowych badań obrazowych, najczęściej USG. Naczyniaki powierzchowne często samoistnie zanikają. W przypadku dużych, objawowych naczyniaków, konieczne może być zastosowanie embolizacji lub interwencji chirurgicznej, co może doprowadzić do całkowitego wyleczenia.

W przypadku występowania naczyniaków wątroby oraz innych wewnętrznych organów, zaleca się regularne wykonywanie badań obrazowych w celu monitorowania ewentualnego powstawania nowych zmian. Naczyniaki skóry na powierzchni ciała stopniowo zanikają wraz z wiekiem i często stanowią jedynie problem estetyczny, a nie poważny problem zdrowotny.