Nefrolog specjalizuje się w chorobach nerek i dróg moczowych, które pełnią ważną rolę w organizmie. Jest odpowiedzialny za filtrację krwi i regulację ciśnienia tętniczego. Popularne choroby leczone przez nefrologa to m.in. kamica nerkowa, kłębuszkowe zapalenie nerek, nefropatia cukrzycowa. Nefrolodzy zajmują się również leczeniem nerkozastępczym, takim jak dializaoterapia. Badania wykorzystywane przez nefrologa to m.in. badanie moczu, morfologia krwi, kreatynina. W niektórych przypadkach pacjent jest kierowany na konsultację z innymi specjalistami. Leczenie chorób nefrologicznych opiera się na farmakoterapii, a w niektórych przypadkach zalecana jest specyficzna dieta. W przypadku ciężkich chorób nerek konieczne może być leczenie nerkozastępcze, takie jak hemodializa czy przeszczepienie nerki.

Objawy schorzeń nerek często nie wykazują żadnych symptomów przez długi czas, mimo wystąpienia nieprawidłowości w testach.

Niekiedy można zauważyć:

• spadek sił
• nudności
• obrzęki
• bóle
• zaburzenia oddawania moczu
• nieprawidłowości w ogólnym teście moczu.

Zazwyczaj pacjenci są skierowani do nefrologa przez lekarza rodzinnego, który zauważył nienormalne wyniki testów moczu lub krwi.

Zaburzenia oddawania moczu:

• częste oddawanie moczu - częstomocz
• nocne oddawanie moczu - nykturia
• wydalanie mniej niż 100 ml moczu na dobę - bezmocz
• wydalanie mniej niż 500 ml moczu na dobę - skąpomocz
• wydalanie ponad 2500 ml moczu na dobę - wielomocz
• pieczenie lub dyskomfort podczas oddawania moczu.

Nieprawidłowy skład moczu:

• obecność krwi w moczu
• obecność białka
• obecność drobnoustrojów
• inne niesprawności w wynikach testu moczu.

Nefrologia jest jednym z obszarów medycyny wewnętrznej, podczas gdy urologia zajmuje się chirurgią. Oboje specjaliści zajmują się problemami układu moczowego, choć w nieco inny sposób - urolog może przeprowadzać operacje, a nefrolog zajmuje się leczeniem zachowawczym.

Jeśli wystąpią objawy związane z nerkami lub drogami moczowymi, należy skonsultować się z lekarzem pierwszego kontaktu, który po zebraniu informacji i zleceniu badań może skierować pacjenta do odpowiedniego specjalisty.

Problemy, które leczy urolog to m.in. nietrzymanie moczu, ostre lub przewlekłe zapalenie gruczołu krokowego (prostaty), kolka nerkowa, operacyjne leczenie raka nerki oraz raka prostaty.

Częstym problemem nefrologicznym u dzieci jest problem z oddawaniem moczu, szczególnie w nocy. Warto rozróżnić nykturię - czyli świadome oddawanie moczu w nocy, od moczenia nocnego, które jest bezwiedne. Moczenie nocne może być związane z innymi chorobami, takimi jak cukrzyca, infekcje układu moczowego, padaczka czy zespół nadpobudliwości psychoruchowej. Czasami może świadczyć o wadach anatomicznych układu moczowego. Leczenie moczenia nocnego może być proste i opierać się na ograniczeniu spożycia płynów wieczorem oraz profilaktyce zaparć. W diagnostyce kluczową rolę odgrywa prowadzenie dzienniczka mikcji, w którym zapisuje się ilość oddawanego moczu i spożywanych płynów.

Innym częstym problemem nefrologicznym u dzieci jest zakażenie układu moczowego. ZUM może dotyczyć zarówno nerek, jak i pęcherza moczowego.

Szacuje się, że częściej spotyka się ostre kłębuszkowe zapalenie nerek u dzieci niż u dorosłych. Objawia się ono obrzękami na twarzy lub w okolicach kostek, krwiomoczem, wymiotami, brakiem apetytu, podwyższonym ciśnieniem, bólami brzucha i głowy.

Nefrolog dziecięcy zajmuje się również wadami wrodzonymi układu moczowego u pacjentów do 18. roku życia.

W trakcie wizyty specjalista przeprowadza wywiad z dzieckiem i opiekunem, analizuje objawy, historię chorób i leków. Wykonuje również badania moczu, krwi oraz USG jamy brzusznej.

Konsultacja z nefrologiem w ramach Narodowego Funduszu Zdrowia wymaga uzyskania skierowania. Może je wystawić lekarz pierwszego kontaktu lub inny specjalista pracujący na podstawie umowy z NFZ.

Czas oczekiwania na spotkanie z nefrologiem w ramach NFZ zależy od regionu i konkretnego placówki, wahając się od kilku miesięcy do kilku lat. Aktualne terminy i dostępność specjalistów można sprawdzić na stronie internetowej NFZ.

Na prywatną konsultację nefrologiczną można umówić się w ciągu kilku dni. Koszt wizyty waha się od 180 do 250 zł, zależnie od konkretnego specjalisty i miejsca, w którym przyjmuje pacjentów. Dodatkowo opłaca się badania.

Według danych Naczelnej Izby Lekarskiej z czerwca 2022 roku, w Polsce pracuje 1389 nefrologów i 116 specjalistów w dziedzinie nefrologii dziecięcej.