Zespół kanału nerwu łokciowego, zwany także zespołem rowka nerwu łokciowego, jest jednym z rodzajów neuropatii uciskowych. Neuropatie uciskowe to schorzenia, w których dochodzi do uszkodzenia nerwu wskutek jego ucisku. Nerw łokciowy przewodzi impulsy czuciowe z palców małego i serdecznego oraz z bocznej okolicy dłoni, a także unerwia ruchowo mięśnie tej części kończyny górnej. Uszkodzenie tego nerwu może wystąpić na skutek ucisku w różnych miejscach anatomicznych przewężeń, takich jak kanał łokciowy, gdzie nerw biegnie blisko kości i więzadeł. Do rozwoju zespołu kanału nerwu łokciowego przyczyniają się również urazy, zmiany zapalne, wrodzone deformacje stawu łokciowego oraz powtarzające się ruchy zginania i prostowania kończyny górnej lub utrzymywanie jej zgiętej w stawie łokciowym.

Neuropatia nerwu łokciowego jest jednym z najczęstszych przypadków ucisku nerwów, po neuropatii nadgarstka. Objawia się zazwyczaj u osób dorosłych, częściej występuje u mężczyzn.

Typowe objawy zespołu kanału nerwu łokciowego obejmują uczucie drętwienia, mrowienia oraz pieczenia w palcach małego i serdecznego. Często towarzyszą im bóle w okolicach stawu łokciowego, szczególnie dokuczliwe w nocy.

W dalszym etapie choroby może pojawić się osłabienie niektórych mięśni w dłoni, co prowadzi do trudności w poruszaniu palcami i nadgarstkiem. Zaawansowane stadium schorzenia charakteryzuje zanik mięśniowy.

Lekarz najpierw przeprowadza wywiad, aby dowiedzieć się szczegółów dotyczących dolegliwości zgłaszanych przez pacjenta. Ważne są również informacje dotyczące okoliczności wystąpienia objawów, ewentualnych urazów w okolicy łokcia, chorób towarzyszących oraz charakteru wykonywanej pracy. Podczas badania lekarz ocenia siłę mięśni w obrębie kończyny górnej, ze szczególnym uwzględnieniem dłoni, oraz czucie w tym obszarze. Dodatkowo może ocenić ruchomość stawu łokciowego i ewentualną bolesność w tej okolicy.

W celu potwierdzenia diagnozy konieczne jest przeprowadzenie badania przewodzenia impulsów w nerwie łokciowym (elektromiografia - EMG, elektroneurografia - ENG), co pozwala określić stopień i dokładną lokalizację uszkodzenia. Badania obrazowe (rezonans magnetyczny, RTG stawu łokciowego) mogą być pomocne w ustaleniu bezpośredniej przyczyny ucisku, ale nie są konieczne do postawienia diagnozy zespołu kanału nerwu łokciowego.

Podstawowym sposobem leczenia zaawansowanej postaci zespołu ciasnota nerwu łokciowego jest chirurgiczne uwolnienie nerwu od ucisku. W sytuacjach, gdy objawy nie są jeszcze zbyt zaawansowane, można spróbować zmienić nawyki ruchowe pacjenta (unikać opierania się na łokciu lub utrzymywania zgiętej kończyny przez długi okres) oraz podjąć rehabilitację i leczenie farmakologiczne (suplementy witaminowe, kortykosteroidy). Niemniej jednak, zbyt długie leczenie zachowawcze niesie ryzyko pogorszenia się stanu nerwu i może obniżyć szanse na całkowite wyzdrowienie.

Jeśli zespołem kanału nerwu łokciowego nie doszło do nieodwracalnych zmian, istnieje możliwość jego wyleczenia. Skuteczne leczenie zabiegowe może przynieść pozytywne rezultaty, ale regeneracja nerwu może zająć kilka miesięcy.

Po operacji zespołu kanału nerwu łokciowego, kluczową rolę odgrywa odpowiednio skonstruowany plan rehabilitacji. Specjalnie dobrana seria ćwiczeń i terapii pomaga przywrócić pełną siłę mięśniową i sprawność dłoni. Istotne jest również zmiana nawyków ruchowych, aby unikać obciążania łokcia i utrzymywania ręki stale zgiętej w stawie łokciowym. W niektórych przypadkach konieczna może być nawet zmiana obowiązków zawodowych.

Dbając o poprawną postawę ciała podczas pracy, zwłaszcza przy komputerze, możemy zmniejszyć ryzyko wystąpienia zespołu kanału nerwu łokciowego. Ważne jest unikanie pozycji z nadmiernym ugięciem łokci. Dodatkowo, wczesne rozpoznanie i leczenie chorób ogólnoustrojowych, takich jak cukrzyca, może zmniejszyć ryzyko neuropatii.