W zależności od długości trwania choroby zapalenie oskrzeli można podzielić na trzy kategorie: ostre, podostre oraz przewlekłe. Ostre zapalenie oskrzeli często jest spowodowane infekcją wirusową. Zapalenie podostre może wynikać z nadreaktywności oskrzeli po przebytym zakażeniu lub zakażenia krztuścem, natomiast przewlekłe zapalenie jest efektem narażenia na szkodliwe czynniki środowiskowe, najczęściej palenie tytoniu. Klasyfikacja głównego objawu zapalenia oskrzeli - kaszlu - obejmuje kaszel ostry trwający do 3 tygodni oraz kaszel przewlekły, który trwa od 3 do 12 tygodni.

Choroba ta jest bardzo częsta. Wielu z nas doświadczyło w swoim życiu więcej niż jednego przypadku ostrego zapalenia oskrzeli. Jest to najczęstsze schorzenie u pacjentów skarżących się na nagły kaszel.

Najczęstsze symptomy to:

• kaszel, często z odkrztuszaniem białej lub żółtej plwociny
• gorączka
• złe samopoczucie
• czasem ból mięśni
• czasami świszczący oddech.

Często na początku pojawiają się objawy przypominające infekcję górnych dróg oddechowych, a następnie dołączają objawy z dolnych dróg oddechowych.

Objawy ogólnoustrojowe, takie jak gorączka, uczucie rozbicia czy ból mięśni, są częste w przypadku grypy i paragrypy, ale rzadkie w przypadku innych wirusów powodujących ostre zapalenie oskrzeli.

Objawy nie są specyficzne dla zapalenia oskrzeli i stopniowo ustępują, zazwyczaj trwając do 6-7 dni, ale czasem kaszel może utrzymywać się nawet przez 2-3 tygodnie.

• należy skonsultować się z lekarzem, jeśli pojawi się świszczący oddech, duszność lub silny ból w klatce piersiowej nasilający się przy wdechu
• jeśli gorączka utrzymuje się powyżej 38oC przez dłuższy czas
• jeśli objawy nie ustępują przez ponad 7 dni.

Zazwyczaj, poza dokładnym badaniem fizykalnym, brak dodatkowych badań. U niektórych pacjentów może być konieczne wykonanie zdjęcia rentgenowskiego klatki piersiowej w celu wykluczenia zapalenia płuc, który może być podobne do objawów zapalenia oskrzeli.

Poprawne zdjęcie rentgenowskie klatki piersiowej pozwala na wykluczenie zapalenia płuc, a badania mikrobiologiczne zwykle nie są potrzebne do potwierdzenia patogenu.

Diagnostyka ostrego kaszlu związana z zakażeniem układu oddechowego, takiego jak krztusiec czy COVID-19, jest zalecana jedynie w określonych sytuacjach, głównie w celu kontroli transmisji choroby.

Typowo, w ostrym zapaleniu oskrzeli, dodatkowe badania nie są konieczne, chyba że zajdzie taka konieczność.

W diagnostyce różnicowej choroby oskrzeli, należy brać pod uwagę:

• objawy przeziębienia,
• zapalenie płuc,
• zaostrzenie astmy lub POChP,
• wady układu oddechowego,
• aspirację ciała obcego.

Kaszel jest powszechnym objawem przeziębienia, co często komplikuje różnicowanie między przeziębieniem a ostrem zapaleniem oskrzeli. U dorosłych pacjentów, u których ostre zapalenie oskrzeli trwało dłużej niż 2 tygodnie, aż 37% miało astmę. Wskazujące na astmę objawy to świsty, historie duszności i alergie na alergeny wziewne.

Podczas różnicowania ostrego zapalenia oskrzeli i zapalenia płuc, ważne jest niestwierdzenie objawów takich jak: tachykardia, tachypnoë, splątanie, ogniskowe zmiany osłuchowe. Brak tych objawów zazwyczaj sugeruje ostre zapalenie oskrzeli, ale w wątpliwych przypadkach zaleca się wykonanie RTG klatki piersiowej.

Kaszel nasilający się w pozycji leżącej (w nocy) może sugerować zespół kaszlu z górnych dróg oddechowych lub refluks żołądkowo-przełykowy.

W prewencji zapalenia oskrzeli, jak w przypadku większości ostrej infekcji, zaleca się utrzymywanie zdrowego stylu życia, dbanie o zbilansowaną dietę, regularną aktywność na świeżym powietrzu, unikanie przegrzewania się oraz unikanie dużych skupisk ludzi, zwłaszcza w sezonie infekcyjnym, gdzie istnieje ryzyko zarażenia się wirusami. Ważne jest również zaszczepienie się przeciwko krztuścowi i grypie w celu zapobiegania zapaleniu oskrzeli.