Odma opłucnowa to sytuacja, gdy powietrze dostaje się do jamy opłucnej. Opłucna to błona pokrywająca zewnątrzną powierzchnię płuc (opłucna trzewna) i wnętrze klatki piersiowej (opłucna ścienna). W zdrowym organizmie pomiędzy ścianą klatki piersiowej a płucem znajduje się niewielka ilość płynu, ułatwiająca ruchy oddechowe. Jeśli płuco lub klatka piersiowa zostaną uszkodzone, powietrze dostaje się do jamy opłucnej. W wyniku jego ciśnienia płuco nie może prawidłowo się napełniać powietrzem. W przypadku dużej odmy, gdy w jamie jest duża ilość powietrza, płuco na tej stronie przestaje prawidłowo funkcjonować.

Odma może być spontaniczna, bez wyraźnej przyczyny, często pojawiająca się u młodych, szczupłych osób lub pacjentów z niektórymi chorobami płuc oraz palaczy. Może być też wynikiem urazu klatki piersiowej (np. w wypadku samochodowym) lub powikłaniem po zabiegach medycznych, np. biopsji płuca podczas bronchoskopii.

Odma opłucnowa może pojawić się w dowolnym wieku, częściej występuje u mężczyzn niż u kobiet. Około połowa przypadków odmy to odma spontaniczna.

Główne symptomy odmy opłucnowej obejmują ból po stronie odmy, trudności z oddychaniem i kaszel. Ból nie zawsze jest obecny przy odmie i może być różnego nasilenia. Niektórzy pacjenci mogą nie mieć żadnych objawów odmy opłucnowej.

Najpierw lekarz przeprowadza wywiad oraz badanie pacjenta, skupiając się na badaniu klatki piersiowej, takim jak opukiwanie i osłuchiwanie.

Na podstawie tych informacji lekarz może podejrzewać odmę i w celu potwierdzenia diagnozy zleca pacjentowi badanie rentgenowskie klatki piersiowej.

Jeżeli odma jest bardzo niewielka, nie wymaga specjalnego leczenia. Czasami lekarz może zalecić choremu podanie tlenu, aby przyśpieszyć wchłanianie powietrza z jamy opłucnej. Natomiast w przypadku odmy większej, lekarz może podjąć próbę usunięcia powietrza za pomocą igły wenflonu, którą wprowadza do opłucnej poprzez nakłucie ściany klatki piersiowej. Niestety, nie zawsze jest to możliwe ani skuteczne.

Najbardziej powszechną metodą leczenia odmy jest zastosowanie drenażu opłucnej - polega to na wprowadzeniu rurki o średnicy około 0,5-1 cm do jamy opłucnej poprzez ścianę klatki piersiowej. Rurkę następnie podłącza się do zastawki wodnej, która umożliwia uwalnianie powietrza z jamy opłucnej, ale uniemożliwia jego ponowne wtargnięcie z powrotem, zazwyczaj do układu ssącego. Procedura jest wykonywana przy użyciu znieczulenia miejscowego. Dren w opłucnej pozostaje zazwyczaj przez kilka dni, podczas których pacjentowi podawane są leki przeciwbólowe.