Prawidłowy wygląd stolca
Zdrowy stolec ma odpowiedni kształt lub jest lekko miękki, nie zawiera nieświeżych resztek jedzenia; po spuszczeniu wody nie pozostawia brudu na muszli klozetowej.
Zmieniony wygląd stolca - przyczyny
Ocena jednolitości, koloru oraz dodatków do kału może dostarczyć istotnych informacji, sugerując obecność różnorodnych schorzeń, które zostaną opisane poniżej. Zmiana wyglądu kału może mieć różne podłoża. Może być spowodowana przez dietę, przyjmowane leki, a także choroby przewodu pokarmowego.
Zmiany konsystencji stolca
Luźny, błyszczący stolec, trudny do spłukania z muszli klozetowej, z widocznymi kropelkami tłuszczu na powierzchni lub w wodzie, najprawdopodobniej jest stolcem tłuszczowym o charakterystycznym gnilnym zapachu. Biegunka tłuszczowa jest wynikiem zaburzeń trawienia lub wchłaniania tłuszczów w przewodzie pokarmowym.
Ten rodzaj zdarzenia występuje w przypadku ciężkiej niewydolności trzustki, raka trzustki, ale także w chorobach jelita cienkiego, takich jak celiakia.
Stolec pienisty, strzelający, najczęściej jest wynikiem zakażenia jelit lub zaburzeń trawienia lub wchłaniania.
Stolec ołówkowaty to stolec uformowany, ale o bardzo wąskiej średnicy przypominającej średnicę ołówka. Ta zmiana może być spowodowana zwężeniem odbytnicy przez raka lub rzadziej przez zmiany zapalne, bliznowate w okolicach odbytu. Jest to sygnał, aby jak najszybciej zgłosić się do lekarza!
Zmiany barwy stolca
Barwa stolca smolistego wynika z obecności zmienionej chemicznie krwi. Czarna barwa stolca może także być związana z leczeniem preparatami żelaza, bizmutu lub węglem lekarskim. Aby potwierdzić obecność krwi w kale, można przeprowadzić test na obecność krwi utajonej, który jest dostępny bez recepty w aptekach.
Jeśli test potwierdzi obecność krwi utajonej, konieczna jest pilna wizyta u lekarza, który zleci odpowiednie badania, takie jak morfologia krwi. Ciemna barwa stolca może także wynikać z problemów związanych z żółcią.
Biały stolec jest efektem badania kontrastowego przewodu pokarmowego, podczas którego podawany jest baryt. Natomiast luźny zielonkawy stolec najprawdopodobniej wskazuje na infekcję jelitową, szczególnie jeśli występuje przy gorączce.
Domieszki patologiczne
Świeża krew zobaczone na stolcu lub na papierze toaletowym najczęściej wynika z problemów z hemoroidami. Należy jednak uważać na ten objaw, ponieważ może być również spowodowany obecnością guza (raka) jelita w odbytnicy.
Krew zmieszana z kałem lub skrzepy krwi zazwyczaj wskazują na to, że krwawienie pochodzi z jelita.
W obu przypadkach konieczna jest wizyta u lekarza. Podczas diagnozy lekarz będzie starał się ustalić przyczynę krwawienia w jelitach, a przynajmniej wykluczyć raka jelita grubego jako jego źródło.
Więcej informacji na temat krwawienia z odbytu można znaleźć tutaj
Domieszka śluzu na kale może wskazywać jedynie na problemy z funkcjonowaniem jelita (np. zespół jelita drażliwego) lub łagodne zapalenie jelita. Dodatkowo, obecność krwi lub ropy może świadczyć o tym samym.
Obecność pasożytów lub ich fragmentów (np. członów tasiemca) jednoznacznie sugeruje konieczność wykonania badań na obecność pasożytów w kale i wprowadzenia odpowiedniego leczenia.