Otoskleroza to schorzenie narządu słuchu spowodowane przez rozrost kości w błędniku. Ten proces prowadzi do zmniejszenia ruchomości strzemiączka, prowadząc do stopniowego niedosłuchu przewodzeniowego. Przyczyny otosklerozy nie są w pełni zrozumiałe, ale przypuszcza się, że ma wpływ genetyczne, środowiskowe oraz związane z infekcjami wirusowymi. Choroba częściej dotyka kobiet i może mieć charakter rodzinny, zazwyczaj diagnozowana jest u osób między 15 a 45 rokiem życia. Pogorszenie słuchu może wystąpić u kobiet w okresie zmian hormonalnych, takich jak ciąża czy karmienie piersią. Niedosłuch często dotyczy obu uszu.

Występowanie otosklerozy na całym świecie wynosi od 0,5% do 1% populacji białej. Wydaje się, że niektóre przypadki pozostają niezdiagnozowane. Brak jest polskich danych epidemiologicznych na temat otosklerozy.

Jeśli pojawią się symptomy sugerujące obecność otosklerozy, należy skonsultować się z lekarzem rodzinny, który skieruje pacjenta do specjalisty otolaryngologa.

Diagnoza otosklerozy jest stawiana przez lekarza na podstawie danych z wywiadu, badania laryngologicznego oraz badań audiometrycznych, które potwierdzają niedosłuch i brak odruchu z mięśnia strzemiączkowego. Przeważnie niedosłuch przyjmuje postać przewodzeniową lub mieszana. Niedosłuch przewodzeniowy wynika z ograniczenia ruchomości strzemiączka, co prowadzi do utrudnienia przewodzenia dźwięków do ucha wewnętrznego. Natomiast niedosłuch odbiorczy związany jest z zmianami w uchu wewnętrznym, które zaburzają pracę układu odbiorczego ucha. Tomografia komputerowa kości skroniowej jest istotnym badaniem do diagnostyki otosklerozy. W diagnostyce różnicowej należy rozważyć inne schorzenia, takie jak przerwanie ciągłości kosteczek słuchowych po urazie, wrodzone unieruchomienie kosteczek, tympanosklerozę z unieruchomieniem kosteczek oraz choroby układu kostnego i błędnika.

Najczęściej stosowanym sposobem leczenia w otosklerozie jest procedura operacyjna (chirurgiczne leczenie ucha). Pomimo że nie eliminuje przyczyny choroby, to ogranicza jej skutki. Polega ona na przeprowadzeniu stapedotomii, podczas której nieruchomą kosteczkę słuchową (strzemiączko) zastępuje się protezą. Zwykle operacja ta jest wykonywana poprzez przewód słuchowy zewnętrzny. Może być przeprowadzana w znieczuleniu ogólnym lub miejscowym. Efekty zabiegu zauważalne są po usunięciu opatrunku z ucha, co następuje zazwyczaj po tygodniu. Innym sposobem wsparcia dla pacjentów z niedosłuchem jest używanie aparatu słuchowego. Jest to szczególnie zalecane dla osób, które nie mogą poddać się operacji. Istnieje również możliwość leczenia farmakologicznego za pomocą fluorku sodu. Ocenia się, że tego rodzaju terapia powoduje stabilizację choroby u 50% pacjentów.

W chwili obecnej nie ma możliwości leczenia przyczynowego otosklerozy. Większość chorych doświadcza poprawy słuchu po leczeniu zabiegowym, jednak skuteczność tych procedur maleje wraz z czasem.

Po zabiegu zaleca się, aby pacjent prowadził oszczędny tryb życia, unikając hałasu i infekcji. Pooperacyjnie mogą występować zawroty głowy, nudności i wymioty spowodowane podrażnieniem ucha wewnętrznego. Operowane ucho nie powinno być mokre przez około 4 tygodnie. Pierwsza kontrola lekarska odbywa się tydzień po zabiegu, podczas usuwania opatrunku. Kolejne wizyty są planowane po 3 i 4-6 tygodniach po operacji, obejmujące badanie audiometryczne. Kolejne kontrole powinny odbywać się co 6-12 miesięcy.