Bakteria Pseudomonas aeruginosa jest istotnym czynnikiem wywołującym różne zakażenia, w tym także te śmiertelne. Jest często obecna u pacjentów hospitalizowanych dłużej niż tydzień, co czyni ją powszechnym czynnikiem zakażeń szpitalnych. Bakteria ta występuje powszechnie w różnych środowiskach, takich jak woda, gleba, przewód pokarmowy ludzi i zwierząt. Jest drobnoustrojem oportunistycznym, co oznacza, że może spowodować chorobę jedynie u osób z osłabionym układem odpornościowym. Charakteryzuje się minimalnymi wymaganiami żywieniowymi i szeroką odpornością na warunki środowiskowe, co ułatwia jej rozwój w różnych tkankach.

Proces zakażenia obejmuje trzy etapy: przyłączenie bakterii do komórek i ich kolonizację, lokalne zakażenie oraz rozprzestrzenianie się drogą krwi.

Kolonizacja dróg oddechowych ma szczególne znaczenie u pacjentów z mukowiscydozą oraz pacjentów z respiratorem. Zakażenie może dotyczyć różnych narządów.

W USA jest czwartym najczęściej wyizolowanym patogenem, który jest odpowiedzialny za infekcje szpitalne i stanowi przyczynę około 10% wszystkich przypadków zakażeń szpitalnych.

• Zakażenie układu oddechowego: choroba płuc rozwijająca się u osób leczonych immunosupresyjnie i z przewlekłymi schorzeniami płuc; szczególnie narażone są osoby przebywające na oddziałach intensywnej terapii. Objawami są między innymi gorączka, dreszcze, ciężkie duszności, kaszel, splątanie. W badaniu przedmiotowym mogą wystąpić rzężenia nad polami płucnymi oraz sinica. Przewlekłe zakażenie dolnych dróg oddechowych jest szczególnie powszechne u chorych na mukowiscydozę, objawiające się przewlekłym kaszlem z odkrztuszaniem, niechęcią do jedzenia, utratą masy ciała oraz słyszanymi świstami w klatce piersiowej.
• Zapalenie wsierdzia występuje zwłaszcza u osób stosujących narkotyki dożylne oraz u chorych ze wszczepioną sztuczną zastawką serca. Objawy obejmują gorączkę, ogólne osłabienie. W badaniu przedmiotowym można zauważyć szmer nad sercem podczas osłuchiwania, plamki Rotha na siatkówce, objaw Janeway na dłoniach i stopach, guzki Oslera na palcach, wybroczyny podpaznokciowe.
• Zakażenie ośrodkowego układu nerwowego przebiega zwykle jako zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych lub ropień mózgu, często docierając przez ciągłość z ucha, kości lub zatok obocznych nosa. Objawy to gorączka, ból głowy, splątanie.
• Zakażenie ucha zewnętrznego spowodowane przez bakterię Pseudomonas aeruginosa (tzw. ucho pływaka) objawia się ostrym bólem, świądem i ropną wydzieliną z przewodu słuchowego zewnętrznego. U chorych z cukrzycą może rozwinąć się złośliwe zapalenie ucha zewnętrznego, dodatkowo objawiające się obrzękiem i tkliwością tkanek miękkich wokół ucha oraz powiększeniem okolicznych węzłów chłonnych. Poza tym może wystąpić porażenie nerwu twarzowego, charakteryzujące się opadaniem kącika ust, niedomykaniem oka, niemożnością mrugania, gwizdaniem, marszczeniem czoła i szczerzeniem zębów. Bakteria jest również częstym czynnikiem przewlekłego zapalenia ucha środkowego.
• Zakażenia w obrębie gałki ocznej często występują po urazach, u osób noszących soczewki kontaktowe oraz w stanach niedoboru odporności, na przykład AIDS. Typowe objawy to ból, zaczerwienienie, obrzęk powiek, ropna wydzielina i upośledzenie widzenia.
• Zakażenia kości i stawów zazwyczaj dotyczą kręgosłupa, miednicy oraz stawu mostkowo-obojczykowego. Zakażenie może wystąpić na przykład poprzez krew, urazy lub ciągłość z tkanek miękkich. Pseudomonas aeruginosa jest typowym czynnikiem etiologicznym ran kłutych stopy. Zakażeniom stawów towarzyszą obrzęk, ból oraz ciągła gorączka.
• Zakażenie przewodu pokarmowego spowodowane pałeczką ropy błękitnej (tzw. gorączka Shanghai) charakteryzuje się biegunką, bólem głowy i gorączką, prowadząc do ekstremalnego wyniszczenia organizmu.
• Zakażenia układu moczowego zwykle występują w środowisku szpitalnym związanym z cewnikowaniem i zabiegami na drogach moczowych.
• Zakażenia skóry. Pseudomonas aeruginosa łatwo namnaża się w środowisku wilgotnym. "Zespół zielonych paznokci" jest infekcją okołopaznokciową często spotykaną u osób, które mają wilgotne ręce, na przykład ze względu na wykonywaną pracę. W przypadku zakażonych ran obserwuje się charakterystyczną niebieskozieloną wydzielinę o słodkim zapachu. Bakteria jest również częstym czynnikiem etiologicznym zakażeń ran w basenach oraz zapalenia mieszków włosowych.
• Bakteriemia, czyli obecność Pseudomonas aeruginosa we krwi, objawia się charakterystycznymi zmianami skórnymi, początkowo w postaci grudek, a następnie pęcherzy z treścią krwotoczną, które pękają, tworząc owrzodzenie z czarnym strupem i rumieniową obwódką.

Jeśli zauważysz wymienione symptomy, szczególnie u osoby z osłabionym systemem odpornościowym, koniecznie skonsultuj się z lekarzem.

Rozpoznanie infekcji jest ustalane na podstawie analizy mikroorganizmów. Większość szczepów wytwarza niebieskozielony pigment o nazwie piocyjanina, co nadaje bakteriom nazwę "pałeczka ropy błękitnej". Kolonie bakterii wydzielają również charakterystyczny zapach, który może przypominać jaśmin lub świecowe kredek. Jednak diagnoza może być potwierdzona dopiero po otrzymaniu wyników badań mikrobiologicznych.

W terapii infekcji wywołanej przez pałeczkę ropy błękitnej stosuje się kombinację antybiotyków - zazwyczaj dwa leki. Sposób stosowania leków jest uzależniony od wyniku antybiogramu, który określa wrażliwość danego szczepu na antybiotyki. Dużym problemem w leczeniu infekcji bakteryjnych jest oporność bakterii na wiele dostępnych antybiotyków. W zależności od rodzaju infekcji, może być konieczne również leczenie chirurgiczne.

Możliwe jest pełne wyleczenie infekcji, ale czasami, szczególnie przy obecności poważnych chorób przewlekłych, może ona prowadzić do śmierci. Najwyższą śmiertelnością charakteryzują się zakażenia oparzeniowe, sepsa i zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych.

Dalsze leczenie pacjenta zależy od rodzaju infekcji. W pewnych sytuacjach, na przykład po zakażeniu ośrodkowego układu nerwowego, konieczne jest monitorowanie celem wykrycia ewentualnych uszkodzeń neurologicznych.