Niektóre szczepy paciorkowców, które wytwarzają toksynę bakteryjną, są odpowiedzialne za wywołanie szkarlatyny. Bakterie te mogą również wywołać anginę.

Zakażenie może nastąpić poprzez kontakt z osobą chorym na anginę lub płonicę. Możliwe jest zarobienie się drogą kropelkową, ale również przez dotknięcie zakażonych przedmiotów lub spożycie zakażonego jedzenia. Ryzyko zachorowania u wrażliwej osoby po kontakcie z chorym wynosi około 25%. Szkarlatyna występuje głównie u dzieci, u dorosłych jest rzadziej spotykana. Najczęściej zakażenia mają miejsce w przedszkolach i szkołach. Choroba występuje częściej w miesiącach jesienno-zimowych w klimacie o umiarkowanej temperaturze. Okres wylęgania choroby wynosi od 12 godzin do 4 dni.

Szkarlatyna charakteryzuje się nagłym wystąpieniem objawów, takich jak silny ból gardła, ból podczas połykania, ból głowy, czasem ból brzucha, nudności i wymioty (zwłaszcza u dzieci), gorączka powyżej 38°C, zapalenie gardła i migdałków podniebiennych. Gardło w przypadku płonicy jest intensywnie czerwone, a na języku pojawia się biały nalot, który ustępuje od brzegów.

Po kilku dniach język staje się czerwony z dobrze widocznymi brodawkami, mogą pojawić się także czerwone plamy na błonie śluzowej podniebienia. Towarzyszyć temu mogą powiększone węzły chłonne szyjne przednie.

W przypadku szkarlatyny nie występuje kaszel ani katar. W drugim dniu choroby pojawia się drobnoplamista wysypka, obejmująca twarz, z wyjątkiem trójkąta pomiędzy fałdami nosowymi i brodą. Wysypka jest dobrze widoczna w okolicach pachowych, pachwinowych oraz na pośladkach, a skóra staje się szorstka. Zmiany skórne ustępują po kilku godzinach lub kilku dniach, w zależności od intensywności. W przypadku silnego nasilenia zmian skórnych skóra może przybrać barwę gotowanego homara.

Charakterystyczne dla płonicy jest drobne złuszczanie skóry, które pojawia się po około 7 dniach na twarzy, po 2 tygodniach na tułowiu oraz po 3 tygodniach na dłoniach i stopach. Łuszczenie skóry może utrzymywać się przez kilka tygodni.

Wysypka pojawiająca się w trakcie szkarlatyny jest łatwo rozpoznawalna, co ułatwia diagnozę.

Aby potwierdzić, wykonuje się test na obecność antygenu PBHA lub posiew wymazu gardła i migdałków. Test świadczy o zakażeniu paciorkowcami, podobnie jak w przypadku anginy paciorkowcowej.

Leczenie anginy ropnej obejmuje stosowanie antybiotyków, leków przeciwgorączkowych, odpowiednie nawodnienie oraz preparaty do ssania o działaniu przeciwbólowym i przeciwzapalnym. Można je przeprowadzać w warunkach domowych. W przypadku cięższego przebiegu choroby lub wystąpienia powikłań konieczne może być hospitalizacja.

Podczas przebiegu szkarlatyny mogą wystąpić różne powikłania, takie jak: powikłania ropne (wczesne) - ropień okołogardłowy, ropne zapalenie węzłów chłonnych szyjnych, ropne zapalenie ucha środkowego i/lub wyrostka sutkowatego, ropne zapalenie zatok przynosowych, oraz późne powikłania immunologiczne (bardzo rzadko u dorosłych) - gorączka reumatyczna, ostre kłębuszkowe zapalenie nerek, oraz inne (bardzo rzadko) - zapalenie płuc, zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych.

Z tego powodu każdy dodatkowy objaw, nawrót gorączki, powiększenie węzłów chłonnych, osłabienie, stanowią powód do konsultacji lekarskiej.

Można zachorować na płonicę trzykrotnie (istnieją trzy różne rodzaje toksyn bakteryjnych). Przejście tej choroby zapewnia odporność na konkretny typ toksyny. Niemowlęta nie zapadają na tę chorobę.

W przypadku nieleczonych przypadków płonicy śmiertelność wynosi 15-20%. Rokowanie jest dobre w przypadku płonicy niepowikłanej.

Brak dostępnej szczepionki.

Aby uniknąć zarażenia, należy unikać kontaktu z osobami chorymi. Chorzy powinni być izolowani przez 24 godziny po rozpoczęciu leczenia odpowiednim antybiotykiem.