Choroba wysypkowa u dzieci spowodowana zakażeniem parwowirusem B19 to infekcja przenoszona drogą kropelkową. Zakażenie może wystąpić zarówno u dzieci, jak i u osób dorosłych, ale najbardziej niebezpieczne jest dla kobiet w ciąży. Wirus może prowadzić do poważnych powikłań, takich jak niedokrwistość wewnątrzmaciczna u dziecka i poronienie, nawet jeśli matka nie wykazuje żadnych objawów.

Zakażenie jest spotykane często, a wielu zakażonych nie wykazuje żadnych symptomów. Objawy tej choroby, takie jak charakterystyczna wysypka, przeważnie występują u dzieci w wieku przedszkolnym i szkolnym. Często choroba ta może rozprzestrzeniać się w postaci epidemii w przedszkolach lub szkołach. U dorosłych zakażenie jest powszechne, ale objawy mogą być inne (brak charakterystycznej wysypki z rumienia zakaźnego). Kontakt kobiety w ciąży, bez względu na trymestr, z dzieckiem chorym na rumień zakaźny może prowadzić do infekcji, która może skutkować poronieniem lub ciężkim obrzękiem u dziecka.

Brak wcześniejszych objawów przed wystąpieniem wysypki, zazwyczaj towarzyszy niewielka gorączka. Wysypka zaczyna się od rumienia na twarzy, który ma kształt motyla lub uderzonych policzków, o czerwono-fioletowym kolorze. Nos i broda pozostają bez zmian. W kolejnych dniach wysypka pojawia się na kończynach, układając się w sposób girlandowy.

Zmiany skórne najczęściej nie występują na tułowiu, dłoniach i stopach ani na błonach śluzowych. Wysypka może pojawić się ponownie po ustąpieniu, zwłaszcza pod wpływem bodźców termicznych, trwając nawet do 2 tygodni. Ogólne samopoczucie nie jest zaburzone, choroba zazwyczaj przebiega bez gorączki lub z lekkim podgorączkowym stanem przez około 6-10 dni. W niektórych przypadkach można zaobserwować zapalenie drobnych stawów, szczególnie u starszych dzieci. Powikłania występują rzadko, najczęściej są to bóle i zapalenia stawów, a także zahamowanie rozwoju krwinek czerwonych, co objawia się niedokrwistością. Zakażenie parwowirusem B19 może nawet prowadzić do przejściowego obniżenia stężenia hemoglobiny.

Konsultacja u specjalisty jest zalecana ze względu na potrzebę różnicowania między innymi schorzeniami. Brak specyficznego leczenia. W czasie występowania wysypki, dziecko powinno zostać zwolnione z obowiązków przedszkolnych lub szkolnych. Jeśli dziecko miało kontakt z kobietą w ciąży przed pojawieniem się wysypki, należy poinformować ją o diagnozie, ryzyku zakażenia i konieczności konsultacji lekarskiej. Dziecko z wysypką praktycznie nie stanowi już zagrożenia zakaźnego! Kobieta w ciąży po kontakcie z chorym powinna skonsultować się z lekarzem prowadzącym ciążę oraz ustalić dalsze postępowanie (badania USG).

Na podstawie wywiadu o kontakcie z chorymi na rumień zakaźny (występują ogniska zachorowań na rumień zakaźny w przedszkolach itp.), wyglądu i lokalizacji wysypki. Wyniki podstawowych badań laboratoryjnych (morfologia, odczyn biernackiego OB, CRP) mają ograniczoną przydatność w rozpoznaniu, ale wykluczają powikłania. Pożądane jest wykonanie badania na obecność przeciwciał przeciw wirusowi klasy IgM i IgG – jedyna pewna metoda potwierdzenia przyczyny zakażenia. U kobiet ciężarnych pomocne może być badanie USG.

Nie ma możliwości leczenia przyczynowego. Zazwyczaj nie jest konieczne stosowanie leczenia objawowego. Leki przeciwalergiczne nie przynoszą efektów. Ważne jest zrozumienie samego zakażenia, potencjalnych nawrotów wysypki po ustąpieniu oraz czynników, które mogą sprzyjać nasileniu się objawów (np. przegrzanie). W przypadku opóźnienia rozwoju czerwonych krwinek prowadzącego do niedokrwistości, niezbędna może być hospitalizacja w celu diagnostyki. W sytuacji zakażenia płodu możliwe jest zmniejszenie negatywnych skutków poprzez przeprowadzenie transfuzji wymiennej. Parwowirusowe zakażenie nie zwiększa ryzyka nadkażeń bakteryjnych. Antybiotyki są bezskuteczne.

Choroba naturalnie ustępuje i pozostawia trwałą odporność. Największa zakaźność dla otoczenia występuje przed pojawieniem się wysypki. U osób z prawidłową odpornością powikłania są rzadkie, a rokowanie jest dobre. Zapalenie stawów oraz niedokrwistość zazwyczaj są przejściowe i rzadko wymagają specjalistycznego leczenia.

Po ustąpieniu wysypki można wrócić do codziennych zajęć, nie ma potrzeby rekonwalescencji. Po zdiagnozowaniu zakażenia w postaci klasycznej, lekarz powinien odnotować rozpoznanie w książeczce zdrowia.

Nie istnieje szczepionka zapobiegająca infekcji parwowirusem B19. Wskazane jest przestrzeganie zasad higieny ogólnej. Nie da się całkowicie uniknąć zakażenia.