Rzekomobłoniaste zapalenie jelit jest częstym schorzeniem wywołanym przez bakterie, które rozwijają się w środowisku szpitalnym. Choroba ta jest spowodowana zaburzeniami w florze jelitowej oraz zakażeniem laseczką Clostridium difficile. Antybiotyki są główną przyczyną tego schorzenia, które objawia się biegunką i uszkodzeniem jelit. Bakteria Clostridium difficile jest bezwzględnym beztlenowcem, który może rozwijać się w środowisku szpitalnym.

Najczęściej schorzenie to występuje u pacjentów szpitalnych oraz pensjonariuszy domów opieki, gdzie stosuje się antybiotyki. Kluczową rolę w rozwoju choroby odgrywają antybiotyki, zwłaszcza cefalosporyny i fluorochinolony, ale również klindamycyna i ampicylina. Każdy antybiotyk może przyczynić się do rozwoju rzekomobłoniastego zapalenia jelit, nawet te stosowane do leczenia tej choroby.

Zakażenie bakterią w szpitalu jest częste i szybko się rozprzestrzenia. U osób dorosłych, które przebywają w szpitalu przez dłuższy czas, ryzyko zakażenia przekracza 20%, podczas gdy w populacji ogólnej nosicielstwo wynosi około 1-3%. Im dłuższy czas trwania hospitalizacji, tym większe ryzyko zachorowania. Chociaż większość zdrowych niemowląt jest nosicielem tej bakterii w pierwszych miesiącach życia, nie chorują na zapalenie jelit spowodowane przez .

Do czynników zwiększających ryzyko rozwoju rzekomobłoniastego zapalenia jelit należą: starszy wiek, złe zdrowie, żywienie dojelitowe i stosowanie leków zobojętniających kwas żołądkowy. Laseczki rozwijają się w kwaśnym środowisku żołądka, przechodzą do jelita cienkiego, a następnie kolonizują jelito grube, gdzie uwalniają toksyny A i B, wywołujące biegunkę i tworzenie błon rzekomych. Objawy te najczęściej dotyczą jelita grubego.

Najczęstszym symptonem schorzenia jest wodnista biegunka, z obecnością śluzu i niewielkimi śladami krwi oraz charakterystycznym zapachem. Chory może doświadczać nawet 20 wypróżnień dziennie.

Dodatkowo mogą pojawić się objawy gorączki (u około 1/3 chorych), bóle brzucha (u około 1/5 chorych) oraz wysoka leukocytoza we krwi. Biegunka spowodowana przez Clostridium difficile często powraca po leczeniu, co może być związane zarówno z nawrotem pierwotnej infekcji, jak i zakażeniem nowym szczepem bakterii.

Rozpoznanie rzekomobłoniastego zapalenia jelit opiera się na występowaniu objawów klinicznych, takich jak biegunka bez innej znaniej przyczyny, oraz wykryciu toksyn A lub B w kale. Błony rzekome pojawiają się tylko u pacjentów z najcięższym przebiegiem choroby, dlatego chociaż badanie endoskopowe może pomóc w szybkim ustaleniu diagnozy, jego wynik nie zawsze wyklucza rzekomobłoniaste zapalenie jelit. Leczenie polega na stosowaniu antybiotyków. Pomimo że większość chorych dochodzi do wyzdrowienia, rzekomobłoniaste zapalenie jelit może prowadzić nawet do śmierci. Ryzyko zgonu zwiększa się z wiekiem.

Rzekomobłoniastemu zapaleniu jelit można zapobiegać na dwie różne strategie.

Po pierwsze należy unikać infekcji przez patogeny.

Po drugie trzeba zmniejszyć ryzyko rozwoju tej choroby po zakażeniu bakterią Clostridium difficile. W praktyce, można zapobiegać przenoszeniu Clostridium difficile poprzez przestrzeganie zasad higieny, takich jak regularne mycie rąk, używanie jednorazowych rękawiczek i dezynfekcja pomieszczeń.

Aby zapobiec rozwojowi choroby po zakażeniu, warto ograniczyć stosowanie pewnych antybiotyków, takich jak klindamycyna, cefalosporyny III generacji oraz fluorochinolony.