Co to jest sinica?
Sinica jest objawem, który polega na fioletowoniebieskim zabarwieniu skóry, błon śluzowych oraz paznokci spowodowanym zwiększoną zawartością odtlenowanej hemoglobiny we krwi włośniczkowej lub obecnością hemoglobiny patologicznej. Sinica nie jest chorobą, lecz objawem, który może pojawić się przy różnych schorzeniach. Występowanie sinicy zależy od barwy skóry oraz stężenia hemoglobiny we krwi, dlatego może być mniej widoczna u osób o ciemnej karnacji. Sinica prawdziwa ustępuje po uciśnięciu skóry.
Hemoglobina jest czerwonym barwnikiem krwi, który przenosi tlen z płuc do tkanek organizmu. Wpływ na zabarwienie skóry, błon śluzowych oraz paznokci ma brak tlenu, co powoduje zmianę barwy skóry na niebieską. Sinica nie jest wiarygodnym objawem niedotlenienia, dlatego lekarz zleca dodatkowe badania, takie jak pulsoksymetria i gazometria, w celu potwierdzenia tej przypadłości.
Jakim chorobom towarzyszy sinica?
Sinica może pojawić się przy różnych schorzeniach, najczęściej przy chorobach serca i płuc. W zależności od mechanizmu jej powstania rozróżniamy sinicę centralną i obwodową.
Sinica centralna
Sinica obwodowa
Sinica obwodowa to objaw nadmiernego odtlenowania hemoglobiny w tkankach obwodowych, widoczna tylko na skórze palców dłoni i stóp, małżowinach usznych, czerwieni wargowej i nosie. Towarzyszy jej szaroniebieski odcień skóry oraz ochłodzenie końcowych części ciała. Jeśli sinica pojawia się na płatku małżowiny usznej, można ją zniwelować poprzez masaż.
Najczęstszymi przyczynami sinicy obwodowej są: znaczne wychłodzenie ciała, zmniejszenie objętości wyrzutowej serca (np. wstrząs kardiogenny, niewydolność serca, zwężenie zastawki mitralnej lub aortalnej), lokalne zaburzenia układu tętniczego (jak miażdżyca, zatory tętnicze, choroba Buergera, angiopatia cukrzycowa), zaburzenia naczynioruchowe (objaw Raynauda, akrocyjanoza, zaburzenia nerwicowe), upośledzenie odpływu krwi żylnej (zakrzepica, zespół pozakrzepowy, zapalenie żył powierzchownych) oraz zwiększenie lepkości krwi (np. czerwienica, krioglobulinemia, gammapatie).
Sinica rzekoma
Rzadka odmiana sinicy to sinica rzekoma, która nie wynika z niedotlenienia hemoglobiny, lecz z obecności nieprawidłowego barwnika w skórze, takich jak metale ciężkie (srebro, złoto) lub niektóre leki, np. amiodaron, chlorpromazyna, minocyklina. Jest to rodzaj sinicy, która utrzymuje się nawet po zmiażdżeniu skóry palcem.
Czy sinica jest groźna?
Każde niebieskie zabarwienie skóry powinno być traktowane poważnie, ponieważ może być objawem poważnych schorzeń. W przypadku pojawienia się zmiany koloru skóry konieczne jest natychmiastowe skonsultowanie się z lekarzem, ponieważ zarówno ostra, jak i przewlekła postać sinicy wymagają ciągłego nadzoru i leczenia. Natychmiastowa interwencja medyczna jest konieczna w przypadku ostrej sinicy. W sinicy przewlekłej konieczne jest również wsparcie lekarskie, chociaż nie jest to tak pilne jak w przypadku sinicy ostrej, ze względu na stopniową adaptację organizmu chorego do przewlekłych przyczyn.
Sinica – diagnostyka
Lekarz najpierw sprawdzi parametry życiowe pacjenta, takie jak oddech, puls, ciśnienie tętnicze i temperaturę ciała. Następnie przeprowadzi wywiad oraz badanie fizykalne. Zmierzy także saturację hemoglobiny tlenem za pomocą pulsoksymetru i może zlecić dodatkowe badania, takie jak morfologię krwi, RTG klatki piersiowej, EKG, echokardiografię, czy badania czynnościowe układu oddechowego, w zależności od podejrzewanej przyczyny.
Sinica – postępowanie
U pacjentów cierpiących na sinicę, ważne jest leczenie choroby podstawowej, która jest przyczyną tego stanu. Dodatkowo, konieczne jest zapewnienie dużych ilości świeżego powietrza, dostosowanego do możliwości pacjenta wysiłku fizycznego, zaprzestanie palenia tytoniu, regularne przyjmowanie leków rozszerzających oskrzela i poprawiających krążenie, a także regularne kontrole u lekarza, co może pomóc złagodzić objawy sinicy. W niektórych przypadkach zalecana jest terapia tlenowa.