Co to jest szkarlatyna (płonica) i jakie są jej przyczyny?
Paciorkowce, które produkują toksynę bakteryjną, są przyczyną szkarlatyny. Te bakterie mogą również wywoływać anginę.
Infekcja pochodzi od osoby chorej na anginę lub płonicę. Można się zarazić drogą kropelkową, a także przez przedmioty lub jedzenie zakażone przez chorego. Ryzyko zachorowania po kontakcie domowym z chorym szacuje się na 25%. Chorują głównie dzieci, u dorosłych przypadki są rzadkie. Najczęstsze zakażenia występują w przedszkolach i szkołach, głównie w klimacie umiarkowanym w miesiącach jesiennych i zimowych. Okres wylęgania choroby jest krótki, trwa od 12 godzin do 4 dni.
Objawy szkarlatyny
Jak rozpoznaje się szkarlatynę?
Leczenie szkarlatyny
Leczenie zapalenia gardła opiera się na podawaniu antybiotyków, leków przeciwgorączkowych, odpowiednim nawodnieniu oraz stosowaniu pastylek do ssania o działaniu przeciwbólowym i przeciwzapalnym. Można je kontynuować w domu. W przypadku dzieci z cięższym przebiegiem choroby lub powikłaniami konieczna jest hospitalizacja.
Jakie są powikłania szkarlatyny?
Podczas przebiegu szkarlatyny mogą wystąpić powikłania podobne do tych w anginie paciorkowcowej. Mogą to być:
- powikłania ropne (wczesne) – takie jak ropień okołogardłowy, ropne zapalenie węzłów chłonnych szyjnych, ropne zapalenie ucha środkowego i/lub wyrostka sutkowatego (części czaszki w okolicy ucha), ropne zapalenie zatok przynosowych,
- późne powikłania immunologiczne (bardzo rzadko u dorosłych) – gorączka reumatyczna, ostre kłębuszkowe zapalenie nerek,
- inne (bardzo rzadko) – zapalenie płuc, zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych.
Dlatego każdy dodatkowy objaw, nawrót gorączki, powiększenie węzłów chłonnych, osłabienie stanowią wskazanie do ponownej wizyty lekarskiej.
Czy na szkarlatynę choruje się tylko raz?
Zakażenie płonicą może wystąpić trzykrotnie (istnieją trzy różne rodzaje toksyn bakteryjnych). Przejście przez chorobę zapewnia odporność na konkretny typ toksyny. Niemowlęta nie chorują na tę chorobę.
W przypadku nieleczonych przypadków płonicy, śmiertelność wynosi 15-20%. W przypadku płonicy bez powikłań, rokowanie jest dobre.
Szkarlatyna – szczepienie
Nie ma szczepionki chroniącej przed zachorowaniem na szkarlatynę.
Jak chronić się przed zachorowaniem?
Aby uniknąć zakażenia, należy unikać kontaktu z osobami, które są chory. Osoby chore powinny być odizolowane przez 24 godziny po rozpoczęciu odpowiedniego leczenia antybiotykiem.