Torbiele w wątrobie to przestrzenie wypełnione płynem, podobne do bańki lub balonika. Jest to najczęściej łagodne schorzenie, jednak istnieją także torbiele nowotworowe, czyli nowotwory złośliwe w postaci torbieli. Istnieją dwa główne typy torbieli wątroby: nienowotworowe (wrodzone i nabyte) oraz nowotworowe (torbielakogruczolak, torbielakogruczolakorak, naczyniakomięsaki).

Torbiel prosta wątroby to najczęściej pojedyncza, okrągła lub owalna zmiana o średnicy do 10 cm, ale może występować kilka torbieli różnej wielkości. Miąższ wątroby poza torbielami jest prawidłowy. Torbiele wątroby są stosunkowo częste.

Torbiele proste wątroby zazwyczaj nie wywołują objawów i są wykrywane przypadkowo podczas badań obrazowych przeprowadzanych z innych powodów, np. podczas USG jamy brzusznej. Duże torbiele (powyżej 10 cm) mogą powodować ból, dyskomfort, uczucie pełności i ucisku w górnej części brzucha (nadbrzuszu). Czasami mogą występować wzdęcia i wymioty. Wyjątkowo może pojawić się żółtaczka, wodobrzusze i utrudnienia w odpływie krwi przez żyły wątrobowe. Nagłe pojawienie się bólu w prawej górnej części brzucha może wskazywać na krwawienie do torbieli.

Rozpoznanie torbieli prostych zazwyczaj opiera się na charakterystycznych cechach obrazowych z badań USG lub tomografii komputerowej jamy brzusznej.

Leczenie jest zalecane tylko u pacjentów z torbielami, które powodują objawy. Polega ono na chirurgicznym usunięciu torbieli.

Torbiele proste wątroby nie stanowią przeciwwskazania do ciąży. Kobiety w ciąży powinny regularnie wykonywać badania USG kontrolne.

Wewnętrzwątrobowe torbiele żółciowe to rzadkie torbiele powstające już w okresie prenatalnym. Stanowią one tylko niewielki odsetek wszystkich torbieli wątroby.

Symptomatologia często pojawia się u dorosłych i zazwyczaj związana jest z infekcją dróg żółciowych. Objawami mogą być ból brzucha, gorączka, żółtaczka. Czasem jedynymi oznakami są gorączka i przemijająca żółtaczka.

Rozpoznanie opiera się głównie na badaniach obrazowych, takich jak USG czy tomografia komputerowa brzucha.

Terapia polega na usunięciu fragmentu wątroby, w której zlokalizowana jest torbiel. Następnie torbiel jest wysyłana do badań histopatologicznych, ponieważ istnieje ryzyko rozwoju raka z nabłonka dróg żółciowych.

Torbiele po urazach wątroby powstają zazwyczaj w wyniku tępych obrażeń, a rzadziej wskutek urazów penetracyjnych. Objawy i metody diagnozowania torbieli pourazowych zależą od rodzaju i rozległości uszkodzeń. Nie zawsze konieczne jest chirurgiczne leczenie torbieli pourazowych. Jeśli torbiel zostanie zakażona, może być konieczne opróżnienie jej poprzez zewnętrzny drenaż. W przypadku znacznych uszkodzeń wątroby, zwłaszcza gdy w torbieli znajduje się żółć, konieczne może być usunięcie części lub nawet całej wątroby.

Nowotwory torbielowate wątroby, zarówno pierwotne jak i przerzuty, są rzadkim zjawiskiem. Zazwyczaj są to duże ogniska nowotworowe, które ulegają rozpadowi i martwicy w trakcie trwania choroby. Najczęstszymi rodzajami pierwotnych nowotworów torbielowatych wątroby są torbielakogruczolak, torbielakogruczolakorak oraz naczyniakomięsaki. Natomiast przerzuty do wątroby, które mogą przybierać postać torbieli, zazwyczaj są spowodowane przerzutami nowotworów neuroendokrynnych, nowotworów podścieliskowych przewodu pokarmowego, raka piersi i czerniaka. Diagnoza i leczenie tego rodzaju nowotworów zależy od ich rodzaju i zaawansowania.

Torbiele pasożytnicze powstają na skutek obecności pasożytów w wątrobie, głównie są to torbiele bąblowcowe. Możliwe jest zarażenie czterema gatunkami tasiemca bąblowcowego: Echinococcus granulosus (bąblowica jednojamowa), Echinococcus multilocularis (bąblowica wielojamowa), Echinococcus oligarthus i Echinococcus vogelii.

Objawy torbieli pasożytniczych nie występują u wszystkich zarażonych osób i zróżnicowane są w zależności od lokalizacji torbieli, ich rozmiaru, stopnia rozwoju i żywotności pasożyta oraz obecności ewentualnych powikłań. W większości przypadków echinokokoza manifestuje się pojedynczą torbielą w wątrobie. Natomiast w przypadku alweokokozy, oprócz torbieli wątrobowych, mogą wystąpić również zmiany poza wątrobą.

Podstawą leczenia jest chirurgiczne usunięcie torbieli bąblowcowych, zwłaszcza w przypadku alweokokozy, gdzie wczesna diagnoza i radykalne usunięcie ognisk chorobowych mają kluczowe znaczenie dla rokowania.

U pacjentów z zaawansowaną postacią alweokokozy, z rozległymi zmianami wątroby, których nie da się usunąć operacyjnie lub gdy choroba prowadzi do niewydolności tego narządu, przeszczepienie wątroby może być rozważane przez lekarza.

Zwyrodnienie wielotorbielowate wątroby to schorzenie charakteryzujące się obecnością dużej liczby (powyżej 20) torbieli w wątrobie podobnych do torbieli prostych, lecz zazwyczaj większych. Choroba może wystąpić izolowane albo w połączeniu z zwyrodnieniem wielotorbielowatym nerek - częściej w formie autosomalnie dominującej niż recesywnej.

W przypadku wystąpienia objawowych torbieli zaleca się leczenie operacyjne lub aspirację przezskórną (wyciągnięcie płynu z torbieli poprzez nakłucie skóry). Osobom z silnymi objawami i dużą liczbą torbieli może być niezbędny przeszczep wątroby.

Nie można jednoznacznie określić, jak torbiele rosną, ponieważ nie ma konkretnych reguł dotyczących tego procesu. Rozmiary torbieli mogą się różnić w zależności od ich typu i mechanizmu powstania. Warto zauważyć, że nie wszystkie torbiele zwiększają swoją wielkość.

W pewnych przypadkach możliwe jest samoistne wchłonięcie torbieli wątroby, zwłaszcza jeśli są one małych rozmiarów.