Choroba skóry, jaką jest trądzik różowaty, charakteryzuje się przewlekłym stanem zapalnym na twarzy. Objawia się najczęściej między 30 a 60 rokiem życia. Typowy dla trądziku różowatego jest rumień i poszerzone naczynia krwionośne na środkowej części twarzy, nazywane też "pajączkami". Pojawiają się także grudki i krosty. U niektórych osób może dojść do nadmiernego wzrostu gruczołów łojowych, co może prowadzić do przerostu tkanek, głównie wokół nosa - jest to tzw. rhinophyma.

Przyczyny wywołania trądziku różowatego nie są w pełni zrozumiałe. Elementy sprzyjające powstawaniu trądziku różowatego to:

• zaburzenia funkcjonowania układu odpornościowego
• obecność mikroorganizmów, takich jak nużeńce (Demodex folliculorum) lub bakteria Helicobacter pylori
• nadmierna reaktywność naczyń krwionośnych
• działanie promieniowania ultrafioletowego
• czynniki genetyczne.

Trądzik różowaty pojawia się w różnych przedziałach wiekowych, ale zazwyczaj jest diagnozowany u osób między 30. a 50. rokiem życia. Najczęściej występuje u jednostek o I lub II fototypie skóry, czyli o bladej karnacji, jasnych oczach i włosach. Choroba jest częstsza u kobiet, jednak mężczyźni mogą doświadczać jej w bardziej zaawansowanej formie.

Trądzik różowaty charakteryzuje się różnymi objawami, które mogą mieć różne nasilenie u poszczególnych pacjentów. Zazwyczaj choroba przebiega z okresami nasilania i złagodzenia. Wyróżnia się dwie główne postacie trądziku różowatego. Pierwsza postać charakteryzuje się rumieniem występującym w środkowej części twarzy, głównie na nosie i policzkach. Druga postać, zwana również postacią przerostową, objawia się przerostem tkanki skórnej, którego głównym znakiem jest przerost nosa. Najczęstszym objawem trądziku różowatego jest przerost na nosie. Rzadziej zajęte obszary to podbródek, czoło i policzki, a towarzyszące cechy to znaczny przerost gruczołów łojowych i tłusta skóra.

Główne objawy trądziku różowatego to grudki, krosty, rumień, telangiektazje oraz objawy dotyczące oczu, takie jak teleangiektazje brzegów powiek, zaczerwienienie i podrażnienie oczu. Mogą pojawić się także pieczenie skóry, obrzęk, suchość skóry, szorstkość i łuszczenie.

Niektóre czynniki mogą wpływać na nasilenie objawów trądziku różowatego, takie jak narażenie na ekstremalne temperatury, ekspozycja na słońce, gorące napoje, ostre potrawy, alkohol, ćwiczenia fizyczne, podrażnienia związane z kosmetykami lub lekami na skórę, stany emocjonalne oraz niektóre leki.

W przypadku wystąpienia objawów, zaleca się skonsultowanie się z dermatologiem w celu odpowiedniego leczenia.

Lekarz diagnozuje trądzik różowaty na podstawie wywiadu oraz badania pacjenta. Choroba charakteryzuje się pojawieniem się rumieniowych wykwitów oraz grudek i krostek głównie na środkowej części twarzy, towarzyszy im zaczerwienienie skóry pod wpływem bodźców fizycznych i psychicznych, oraz możliwość wystąpienia łojotoku. Kluczowym objawem w rozpoznaniu jest trwałe zaczerwienienie w centralnej części twarzy. Wykonanie biopsji skóry jest rzadko konieczne.

Istnieje wiele różnych metod leczenia trądziku różowatego. Sposób leczenia jest dostosowywany przez dermatologa do indywidualnych potrzeb pacjenta, z uwzględnieniem objawów trądziku różowatego, stanu skóry oraz innych czynników wpływających na chorobę.

Postępowanie niefarmakologiczne odgrywa istotną rolę w leczeniu objawów skórnych trądziku różowatego. Obejmuje on unikanie czynników, które mogą powodować zaczerwienienie skóry, delikatną pielęgnację, stosowanie ochrony przeciwsłonecznej oraz kryjących kosmetyków.

Leczenie miejscowe trądziku różowatego obejmuje stosowanie metronidazolu, kwasu azelainowego, iwermektyny, nadtlenku benzoilu oraz antybiotyków. Istnieje również możliwość leczenia laserowego rumienia i teleangiektazji.

W przypadku nasilonych postaci trądziku różowatego konieczne może być także leczenie ogólne, które obejmuje doustne antybiotyki oraz retinoidy. W przypadku braku skuteczności tradycyjnych metod leczenia, zaleca się stosowanie izotretynoiny.

Dla pacjentów z przerostem tkanek nosa, tj. rhinophyma, proponuje się różne procedury chirurgiczne, dermabrazję, kriochirurgię, elektrokoagulację oraz terapię laserową.

Trudno jest całkowicie wyleczyć zmiany skórne w przebiegu trądziku różowatego, ale stosując odpowiednie terapie można uzyskać długotrwałą remisję. Można zminimalizować postęp choroby poprzez stosowanie leków miejscowych, doustnych, zabiegów chirurgicznych lub laserowych. Chociaż trądzik różowaty wymaga leczenia, nie istnieją preparaty, które na zawsze pozwalają zwalczyć chorobę. Celem terapii jest redukcja istniejących objawów oraz zapobieganie powstawaniu nowych zmian.

W przypadku pacjentów z trądzikiem różowatym należy unikać zabiegów, które mogą nasilać objawy, takich jak złuszczanie skóry kwasami owocowymi, kwasem trójchlorooctowym oraz kwasem salicylowym. Te metody mogą spowodować przekrwienie skóry, prowadząc do zaostrzenia rumienia oraz intensywnego złuszczania, co może wywołać nieprzyjemne uczucie pieczenia i palenia. Konieczne jest także unikanie zabiegów rozgrzewających oraz wprowadzanie skóry w kontak z tarcia i ucisku. Należy unikać kosmetyków zawierających substancje aktywne, które mogą powodować podrażnienie lub reakcje alergiczne, zamiast korzystnie wpływać na skórę.

Skóra cierpiąca na trądzik różowaty jest szczególnie delikatna i wrażliwa, dlatego wymaga specjalnej opieki, która pomoże w regeneracji zniszczonej warstwy ochronnej. Należy unikać tarcia, ucisku oraz kosmetyków zawierających zbyt wiele substancji aktywnych, które mogą drażnić lub uczulać skórę, zamiast działać kojąco. W codziennej pielęgnacji i oczyszczaniu skóry zaleca się użycie dermokosmetyków przeznaczonych do skóry wrażliwej, zawierających substancje nawilżające i zmiękczające, bez niszczących warstwy lipidowej. Należy unikać mydeł i detergentów syntetycznych, które mogą działać podrażniająco i wysuszająco, niszcząc naturalną ochronną warstwę naskórka. Nie zaleca się stosowania kosmetyków lub leków miejscowych zawierających drażniące substancje, ani kosmetyków z dodatkiem substancji zapachowych, które mogą podrażnić skórę.

Dieta odgrywa istotną rolę w leczeniu trądziku różowatego. Ważne jest unikanie wysokoprzetworzonych produktów oraz fast foodów. Należy wyeliminować z diety cukier, produkty o dużym zawartości cukru i produkty o wysokim indeksie glikemicznym.

U osób cierpiących na trądzik różowaty, spożywanie alkoholu (szczególnie czerwonego wina, ale również mocnych napojów alkoholowych), nadmiernych ilości kawy i herbaty, oraz pikantnych i gorących potraw może prowadzić do nasilenia objawów.

Według niektórych publikacji, warto ograniczyć spożycie produktów bogatych w histaminę, takich jak sery pleśniowe. Niewskazane jest spożywanie potraw zawierających siarczany, azotany i glutaminian sodu, które są charakterystyczne dla przetworzonego mięsa i kuchni chińskiej.

Trądzik różowaty może być obecny u jednostek z dziedziczną skłonnością (i może występować również u innych członków rodziny) lub u osób, które mają skłonność do tego rodzaju problemów ze skórą. Osoby te powinny odpowiednio dbać o skórę, unikać spożywania pikantnych potraw, intensywnego nasłonecznienia (używać preparatów z filtrem o SPF co najmniej 30 podczas ekspozycji na słońce), alkoholu oraz starać się ograniczać stresowe sytuacje, jeśli to możliwe.