Acne rosacea to przewlekła choroba zapalna skóry twarzy, która zazwyczaj pojawia się między 30. a 60. rokiem życia. Charakteryzuje się rumieniem i poszerzonymi naczyniami krwionośnymi na środkowej części twarzy, a także pojawieniem się grudek i krost. U niektórych pacjentów może wystąpić przerost gruczołów łojowych, co czasami prowadzi do zwiększenia objętości tkanek, szczególnie w okolicach nosa - rhinophyma.

Przyczyny pojawienia się trądziku różowatego nie są w pełni zrozumiałe. Czynniki, które przyczyniają się do rozwoju trądziku różowatego, obejmują:

• zaburzenia w funkcjonowaniu układu odpornościowego
• obecność mikroorganizmów, takich jak nużeniec (Demodex folliculorum) lub bakteria Helicobacter pylori
• nadmierna reaktywność naczyń krwionośnych
• ekspozycja na promieniowanie ultrafioletowe
• czynniki genetyczne.

Trądzik różowaty może pojawić się w dowolnym wieku, ale zazwyczaj dotyka osób między 30. a 50. rokiem życia. Najczęściej występuje u jednostek z I lub II fototypem skóry, czyli o bladym karnacji, jasnymi oczami i włosami. Choroba jest częstsza u kobiet, jednak u mężczyzn bywa bardziej agresywna.

Trądzik różowaty charakteryzuje się różnymi objawami, które mogą mieć zróżnicowane nasilenie u poszczególnych pacjentów. Choroba często przebiega z okresami nasilenia i remisji. Można wyróżnić dwie główne postaci tego schorzenia. Pierwsza postać charakteryzuje się rumieniem w środkowej części twarzy, głównie na nosie i policzkach. Natomiast druga postać, zwana postacią przerostową, manifestuje się jako przerost tkanki prowadzący do nieregularnego pogrubienia skóry. Najczęstszym objawem tej postaci jest przerost tkanki na nosie, ale może także dotyczyć innych obszarów takich jak podbródek, czoło i policzki. Do towarzyszących objawów zalicza się znaczny wzrost gruczołów łojowych oraz tłustą skórę.

Główne symptomy trądziku różowatego to grudki i krosty w centralnej części twarzy, zaczerwienienie skóry (rumień), widoczne naczynia krwionośne (telangiektazje) oraz objawy dotyczące oczu. Ponadto mogą wystąpić pieczenie skóry, obrzęk twarzy oraz suchość skóry z łuszczeniem. Istnieją różne czynniki, które mogą wpływać na nasilenie objawów, takie jak ekstremalne temperatury, ekspozycja na słońce, gorące napoje, ostre potrawy, alkohol, ćwiczenia fizyczne, podrażnienia kosmetykami lub lekami na skórę, stany emocjonalne oraz niektóre leki.

W przypadku wystąpienia objawów trądziku różowatego zaleca się wizytę u dermatologa w celu dokładnej oceny zmian i odpowiedniego leczenia.

Lekarz diagnozuje trądzik różowaty na podstawie wywiadu oraz badania pacjenta. Charakterystyczne objawy to występowanie rumieniowych i krostkowych wykwitów głównie na środkowej części twarzy, związane z nadreaktywnością naczyń (zaczerwienienie pod wpływem różnych czynników) oraz obecność objawów łojotoku. Kluczowym elementem jest trwały rumień w centralnej części twarzy. Zazwyczaj nie jest konieczne przeprowadzanie biopsji skóry.

Istnieje wiele metod terapii trądziku różowatego. Leczenie jest dobierane przez lekarza dermatologa dla konkretnego pacjenta, uwzględniając objawy trądziku różowatego, jego przebieg, stan skóry, czynniki zaostrzające, choroby towarzyszące, przyjmowane leki i odpowiedź na terapię.

Postępowanie niefarmakologiczne odgrywa istotną rolę w terapii objawów skórnych trądziku różowatego. Obejmuje unikanie czynników wywołujących zaczerwienienie, delikatną pielęgnację skóry, ochronę przeciwsłoneczną oraz stosowanie kryjących kosmetyków.

W leczeniu miejscowym stosuje się różne preparaty, takie jak metronidazol, kwas azelainowy, iwermektynę, nadtlenek benzoilu, brymonidynę, oksymetazolinę oraz antybiotyki.

Leczenie laserem jest wykorzystywane w celu redukcji rumienia i teleangiektazji. Wykorzystuje się lasery pulsacyjny laser barwnikowy, laser neodymowo-yagowy, CO2 oraz naświetlenie IPL.

W przypadku nasilonych postaci trądziku różowatego, lekarz może zalecić także leczenie ogólne, w tym antybiotyki, izotretynoinę oraz retinoidy doustne. Zabiegi dla pacjentów z przerostem tkanek obejmują m.in. wycięcie skóry pełnej grubości, dermabrazję, kriochirurgię, elektrokoagulację oraz terapię laserową.

Trądzik różowaty jest trudny do całkowitego wyleczenia, ale odpowiednie leczenie może przynieść długotrwałą poprawę. Można stosować preparaty miejscowe, leki doustne oraz zabiegi chirurgiczne lub laserowe, aby zahamować postęp choroby. Niemniej jednak, nie ma cudownych leków, które mogłyby całkowicie pokonać chorobę. Celem terapii jest złagodzenie istniejących objawów oraz zapobieganie powstawaniu nowych zmian.

Pacjentom cierpiącym na trądzik różowaty nie zaleca się wykonywania zabiegów złuszczania skóry przy użyciu kwasów owocowych, trójchlorooctowego czy salicylowego. Takie działania mogą spowodować zaczerwienienie skóry, nasilenie rumienia oraz nieprzyjemne pieczenie i palenie. Nie zaleca się również stosowania zabiegów rozgrzewających. Podczas codziennej pielęgnacji skóry ważne jest unikanie tarcia, ucisku oraz kosmetyków zawierających zbyt wiele substancji aktywnych, które mogą podrażnić lub uczulić skórę.

Skóra dotknięta trądzikiem różowatym jest wyjątkowo delikatna i podatna na podrażnienia, dlatego wymaga specjalnej opieki, która pomoże w regeneracji uszkodzonej warstwy ochronnej. Należy unikać tarcia, ucisku oraz stosowania kosmetyków bogatych w substancje drażniące, które zamiast korzystnie wpływać na skórę, mogą wywołać podrażnienia. W codziennej pielęgnacji i oczyszczaniu twarzy zaleca się korzystanie z dermokosmetyków przeznaczonych do skóry wrażliwej, zawierających substancje nawilżające i zmiękczające, które nie zaburzają naturalnej warstwy lipidowej. Należy unikać mydeł oraz detergentów syntetycznych, ponieważ mają działanie drażniące i wysuszające, czego efektem może być zniszczenie ochronnej warstwy naskórka. Nie zaleca się również stosowania kosmetyków i leków miejscowych zawierających substancje drażniące oraz kosmetyków z dodatkiem środków zapachowych, które mogą podrażnić skórę.

Skutecznym wsparciem w leczeniu trądziku różowatego jest odpowiednie odżywianie. Należy unikać żywności wysoko przetworzonej i fast-foodów. W diecie warto ograniczyć spożycie cukru oraz produktów o wysokim indeksie glikemicznym.

Osoby cierpiące na trądzik różowaty powinny unikać alkoholu, szczególnie czerwonego wina, a także nadmiernego spożycia kawy, herbaty, oraz pikantnych i gorących potraw.

Istnieją także doniesienia sugerujące konieczność ograniczenia spożycia produktów bogatych w histaminę, takich jak sery pleśniowe. Spożywanie potraw zawierających siarczany, azotany oraz glutaminian sody, typowe dla przetworzonego mięsa i kuchni chińskiej, również nie jest zalecane.

Trądzik różowaty występuje u osób z dziedzicznym predyspozycji (czy też pojawia się u innych członków rodziny) lub u osób wrażliwych na tego typu zmiany skórne. Osoby te powinny zadbać o odpowiednią pielęgnację skóry, unikać pikantnych potraw, intensywnego nasłonecznienia (używać preparatów z filtrem o SPF co najmniej 30), alkoholu oraz starać się ograniczyć sytuacje stresowe.