Tran jest uważany za bogate źródło kwasów tłuszczowych omega-3 (EPA i DHA) oraz witamin A i D. Tradycyjnie stosuje się go do wzmacniania odporności i poprawy ogólnego stanu zdrowia.

Na rynku dostępne są różne formy tranu - kapsułki, płynna postać oraz smakowe żelki dla dzieci. Produkty płynne zazwyczaj mają owocowy smak.

Korzyści zdrowotne związane z spożywaniem tranu głównie wynikają z obecności kwasów omega-3. Według badań naukowych zaopatrzenie organizmu w te kwasy może mieć następujące pozytywne skutki:

• korzystnie wpływa na rozwój układu nerwowego i narządu wzroku u niemowląt
• chroni serce i układ naczyniowy
• poprawia profil lipidowy krwi (szczególnie redukcja triglicerydów)
• obniża ciśnienie krwi.

Kwasy omega-3 mają także właściwości przeciwzapalne i poprawiają wrażliwość na insulinę. Sugeruje się, że mogą odgrywać istotną rolę w zapobieganiu otyłości i cukrzycy.

Witamina A zawarta w tranie jest niezbędna dla prawidłowego widzenia i funkcjonowania układu odpornościowego. Natomiast witamina D reguluje metabolizm wapnia i fosforu. Badania obserwacyjne sugerują, że niedobór tej witaminy może zwiększyć ryzyko niektórych chorób, takich jak choroby autoimmunologiczne, cywilizacyjne i nowotworowe. Należy jednak zauważyć, że mimo odnotowanej korelacji, brakuje jednoznacznych dowodów na wpływ niedoboru witaminy D na rozwój wymienionych chorób.

Nieprawidłowo nazywa się go olejem z rekina. Jak już zostało wspomniane wcześniej, nazwa oleju z ryby dotyczy wyłącznie tłuszczu pozyskiwanego z wątroby dorsza i ryb dorszowatych.

Olej z wątroby rekina także zawiera kwasy omega-3, jednak w znacznie mniejszych ilościach. Z tego powodu nie jest on uznawany za surowiec do ekstrakcji tych kwasów.

Dawkowanie olejku z wątroby dorsza powinno być zgodne z zaleceniami producenta. Warto zwrócić uwagę na obecność witamin D i A oraz na odpowiednią dawkę. Jeśli równocześnie przyjmujemy te witaminy z innych źródeł, należy monitorować spożycie, aby uniknąć nadmiaru. W razie potrzeby należy dostosować dawkę lub zrezygnować z dodatkowych suplementów.

Tran można przyjmować przez cały rok, jednak zazwyczaj zaleca się go zwłaszcza jesienią i zimą ze względu na zawartość witaminy D, która nie jest syntetyzowana przez skórę w tym okresie.

Nie ma szczególnego znaczenia, kiedy przyjmujemy tran - można go stosować zarówno rano, jak i wieczorem.

Tran jest odpowiedni dla dzieci powyżej 3. roku życia. Informacja na temat zalecanej dawki i częstotliwości podawania tranu powinna być umieszczona na opakowaniu.

Jeśli zdecydujemy się nabyć tran, musimy upewnić się, że jest to olej pochodzący z wątroby dorsza lub ryb z rodziny dorszowatych. Możemy znaleźć tran w płynie, kapsułkach lub w postaci żelek.

Przy wyborze tranu zwracajmy uwagę na zawartość kwasów omega-3 i witamin. Bardzo istotne jest także pochodzenie oleju, z którego został wyprodukowany tran.

Dobry tran będzie posiadał delikatny zapach ryby i nie będzie gorzki - te cechy są ważne przy ocenie świeżości produktu.

Zaleca się zakup tranu od renomowanych producentów, których produkty posiadają specjalne certyfikaty bezpieczeństwa, zgodne z europejskimi normami. Dzięki temu możemy być pewni, że produkt jest bezpieczny w użyciu i został przebadany pod kątem zawartości metali ciężkich oraz substancji toksycznych.

Bezpieczeństwo stosowania tranu jest związane głównie z zawartością kwasów omega-3. Według ekspertów dzienne spożycie do 3 g kwasów omega-3 jest ogólnie uznawane za bezpieczne (GRAS) i nie wiąże się z istotnymi skutkami ubocznymi.

Do działań niepożądanych, które nie zagrażają zdrowiu i życiu zalicza się zaburzenia żołądkowo-jelitowe. Obserwuje się je jednak przy przyjmowaniu większych dawek (powyżej 3 g, sporadycznie dawki poniżej 1g)

Z uwagi na działanie przeciwzakrzepowe kwasów omega-3 których źródłem jest tran, pewne obawy dotyczą osób ze zwiększoną skłonnością do krwawień (przede wszystkim przyjmujących kwas acetylosalicylowy i/lub klopidogrel).