Kaletka podbarkowa to mała przestrzeń w górnej części stawu ramiennego, która jest otoczona błoną i wypełniona niewielką ilością płynu. Pełni funkcję amortyzatora, który umożliwia płynne przesuwanie się struktur stawu podczas ruchu.

Zapalenie kaletki podbarkowej to stan, w którym dochodzi do jej podrażnienia, powodując pogrubienie błony kaletki oraz nadmierną produkcję płynu w jej wnętrzu. Objawia się bólem i ograniczeniem ruchu w stawie zamiast ułatwianiem go.

Zapalenie błony maziowej stawu ramiennego może być spowodowane nadmiernym obciążeniem barku - powtarzającymi się ruchami ramienia podczas intensywnej pracy lub uprawiania sportu, zwłaszcza w dyscyplinach wymagających dużych zamachów (np. siatkówka, tenis, baseball).

Może również pojawić się na tle zmian zwyrodnieniowych lub urazowych stawu ramiennego - wtedy uszkodzone struktury drażnią błonę maziową. Zapalenie może również mieć podłoże reumatyczne lub infekcyjne.

Zapalenie kaletki podbarkowej stanowi powszechny problem i jest główną przyczyną bólu barku. Aby zrozumieć tę dolegliwość, należy wziąć pod uwagę rozwój zmian zwyrodnieniowych stawów, które mogą prowadzić do zapalenia kaletki.

Głównym symptomem zapalenia kaletki podbarkowej jest ból w okolicy barku. Dyskomfort może być różnego stopnia nasilenia, pojawić się nagle lub stopniowo nasilać się w ciągu dni lub tygodni. Może rozpraszać się w stronę szyi lub łokcia. Ból często nasila się podczas nocy, może prowadzić do wybudzenia w nocy, uniemożliwiając zasypianie.

Pojawiające się objawy bólowe mogą utrudniać ruchliwość barku dla pacjenta, a w przypadku silnego zapalenia mogą całkowicie ograniczyć ruchomość stawu.

Rzadko występuje obrzęk barku, uczucie skakania w stawie, mrowienie w kończynie górnej.

Jeśli odczuwasz ból w barku, zwłaszcza po przeciążeniu, ważne jest zastosowanie odpoczynku, schłodzenia bolesnej okolicy oraz leku przeciwzapalnego, na przykład ibuprofenu.

Jeżeli dolegliwości są poważne, nie ulegają poprawie pomimo odpoczynku i znacznie ograniczają ruchomość barku, warto skonsultować się z ortopedą.

Gwałtownie pojawiający się silny ból i ograniczenie ruchomości w ciągu ostatnich godzin lub dni wymaga natychmiastowej konsultacji na ostrym dyżurze. Natomiast jeśli dolegliwości rozwijają się stopniowo od kilku tygodni, należy umówić się na planową wizytę w poradni ortopedycznej.

Rozpoznanie zapalenia kaletki podbarkowej zazwyczaj można ustalić poprzez rozmowę z pacjentem oraz badanie kliniczne. W zależności od sytuacji konieczne jest przeprowadzenie dodatkowych testów w celu dokładnej oceny barku. Konieczne jest wykluczenie złamań w tej okolicy, zwłaszcza jeśli objawy pojawiły się nagle po niefortunnym ruchu. Standardowo wykonywane jest badanie RTG, które pozwala nie tylko ocenić zmiany pourazowe, ale także zauważyć pewne przewlekłe zmiany, takie jak zwapnienia czy zmiany zwyrodnieniowe. Ocena samej kaletki jest możliwa dzięki USG, które jest kolejnym badaniem wykonywanym w tej sytuacji.

W diagnostyce zapalenia kaletki podbarkowej, oprócz potwierdzenia obecności charakterystycznych zmian zapalnych, istotne jest ustalenie przyczyny dolegliwości. W rzadkich przypadkach zapalenie kaletki podbarkowej występuje izolowane, bez towarzyszących innym patologii barku. Najczęściej obserwuje się zmiany zwyrodnieniowe ścięgien stożka rotatorów, których uszkodzenie prowadzi do zapalenia kaletki. W celu poszukiwania ewentualnych innych patologii, oprócz RTG i USG, w niektórych sytuacjach zaleca się wykonanie rezonansu magnetycznego.

Wspomagające leczenie stanu zapalnego kaletki podbarkowej obejmuje przyjmowanie leków przeciwzapalnych i przeciwbólowych. Po pierwsze, stosuje się leki doustne, a jeśli nie przynoszą one poprawy, ortopeda może zdecydować się na wstrzyknięcie leków bezpośrednio do kaletki. Takie zastrzyki często wykonuje się pod kontrolą ultrasonografii.

Chwilowe odciążenie barku poprzez noszenie ręki na temblaku, odpoczynek, a także zimne okłady na dotkniętą okolicę pomagają zmniejszyć dolegliwości.

Opisane działania mają na celu złagodzenie objawów, nie zaś leczenie przyczyny zapalenia. W zależności od patologii prowadzącej do zapalenia kaletki, konieczne może być dalsze, indywidualne leczenie.

Najczęstszą przyczyną zapaleń kaletki podbarkowej są zmiany zwyrodnieniowe stawu ramiennego, prowadzące do konfliktu podbarkowego (nieprawidłowe wzorce ruchu nasilające zmiany). Niewielkie zmiany zwyrodnieniowe wymagają intensywnej rehabilitacji.

W przypadku zaawansowanych zmian fizjoterapia sama może okazać się niewystarczająca. Wtedy należy rozważyć inwazyjne leczenie w celu zlikwidowania zmian degeneracyjnych. Czasem używa się iniekcji czynników wzrostu pochodzących z krwi pacjenta. W pewnych przypadkach konieczne może być leczenie operacyjne, np. artroskopia z naprawą uszkodzeń czy usunięciem zwapnień.

Jeśli przyczyną zapalenia są choroby reumatologiczne, można potrzebować zmian w dotychczasowym leczeniu prowadzonym przez reumatologa. Infekcje kaletki podbarkowej wymagają antybiotykoterapii.

Rozkład co do szybkiego złagodzenia objawów jest wysoki – terapia przeciwzapalna (doustna, ewentualnie w formie zastrzyku do torebki stawowej) okazuje się skuteczna i przynosi poprawę u większości chorych.

Aczkolwiek istnieje możliwość powrotu stanów zapalnych, szczególnie jeśli w stawie występują zmiany zwyrodnieniowe. Jedynie skuteczne leczenie tych zmian może ustrzec pacjenta przed kolejnymi epizodami zapalenia.

Środki zapobiegawcze przed zapaleniem kaletki podbarkowej polegają na zapobieganiu chorobie zwyrodnieniowej stawów. Należy unikać nadmiernego obciążania barków, regularnie uprawiać umiarkowaną aktywność fizyczną i dbać o ogólną kondycję. W przypadku chorób reumatologicznych ważne jest regularne monitorowanie ich stanu.

Czas potrzebny na wyzdrowienie z zapalenia kaletki podbarkowej może być różny u różnych pacjentów i jest zależny od wielu czynników. Zazwyczaj objawy utrzymują się od kilku tygodni do nawet pół roku. Szybka diagnoza problemu oraz natychmiastowe rozpoczęcie leczenia znacznie skraca czas rekonwalescencji. Proces powrotu do zdrowia trwa znacznie dłużej, gdy leczenie jest rozpoczynane po długim okresie objawów lub gdy pacjent nie przestrzega zaleceń medycznych. Im dłużej trwa stan zapalny kaletki, tym trudniejsze jest jego opanowanie. W przypadkach, gdy zapalenie utrzymuje się przez długi czas, może być konieczne zastosowanie leczenia inwazyjnego, takiego jak iniekcje z glikokortykosteroidów czy nawet artroskopia barku.

Zapalenie kaletki podbarkowej może samoistnie ustąpić, zwłaszcza gdy nie jest bardzo nasilone i spowodowane jest przemijającą przyczyną, na przykład po przeciążeniu. W takim przypadku wystarczy odpoczynek, aby złagodzić objawy. Jednak jeśli ból barku i ograniczenie ruchomości nie ustępują po kilku dniach lub tygodniu, warto skonsultować się z ortopedą.

Nie ma bezwzględnych przeciwwskazań do wykonywania ćwiczeń w trakcie zapalenia kaletki podbarkowej. Odpowiednio dobrane ćwiczenia stawu ramienia są skuteczną formą wspomagającą leczenie tego schorzenia. Zaleca się konsultację z fizjoterapeutą w celu dobrania odpowiedniego zestawu ćwiczeń dla barku, natomiast aktywność angażująca inne partie ciała może być wykonywana bez żadnych ograniczeń, pod warunkiem, że pacjent czuje się na siłach.