Męski penis składa się z dwóch podłużnych ciał jamistych ułożonych równolegle oraz jednego ciała gąbczastego, z którego zbudowana jest żołądź, czyli stożkowate zgrubienie na końcu penisa.

Zapalenie żołędzi i napletka objawia się zwykle w końcowej części penisa oraz fałdzie skórnym, który ją pokrywa. Najczęstszą przyczyną tego stanu jest niedostateczna higiena. Gromadząca się pod napletkiem mastka, czyli wydzielina gruczołów śluzowych, mocz, złuszczony nabłonek oraz bakterie, może prowadzić do zapalenia żołędzi i napletka.

Inne przyczyny to podrażnienie, zakażenia przekazywane drogą płciową oraz urazy nabłonka żołędzi. Podrażnienie żołędzi może mieć miejsce po kontakcie z różnymi substancjami, takimi jak mydła, żele do mycia, dezodoranty, środki dezynfekcyjne, a także po stosowaniu środków plemnikobójczych czy leków. Zakażenia mogą być spowodowane przez bakterie, wirusy, a nawet grzyby, zwłaszcza u mężczyzn z obniżoną odpornością. Urazy nabłonka żołędzi także mogą prowadzić do zakażeń. Aby zadbać o zdrowie intymne, ważna jest regularna higiena oraz unikanie substancji drażniących. Jeśli pojawią się objawy zapalenia żołędzi i napletka, należy skonsultować się z lekarzem.

Zapalenie żołędzi jest powszechnym problemem w różnym wieku. Najczęściej występuje u małych chłopców, u których napletek nie jest w pełni odciągnięty, co utrudnia usuwanie mastki. U dorosłych mężczyzn częstość zapalenia żołędzi wzrasta w starszym wieku, związanym również z problemami higienicznymi oraz innymi chorobami, takimi jak cukrzyca.

Zapalenie żołędzi jest rzadko spotykane u chłopców i mężczyzn, którzy są obrzezani.

Typowe symptomy zapalenia żołędzi i napletka obejmują:

• zaczerwienienie i obrzęk napletka, uczucie bólu podczas cofania napletka z żołędzi, czasami uniemożliwiające całkowite cofnięcie, zlepianie napletka utrudniające lub blokujące oddawanie moczu
• zaczerwienienie i bolesność żołędzi, czasami mogą występować owrzodzenia lub nadżerki
• nieprawidłowa wydzielina spod napletka (np. ropna, o nieprzyjemnym zapachu), czasami także wydzielina z cewki moczowej
• może występować ból całego penisa, moszny, krocza, pęcherza, ból podczas oddawania moczu

Jeśli stan zapalny żołędzi i napletka jest łagodny i wiadomo, jaka jest jego przyczyna (np. otarcie, podrażnienie), to zazwyczaj wizyta u lekarza nie jest konieczna, ponieważ objawy same ustąpią po usunięciu źródła problemu. Należy regularnie myć żołądź ciepłą wodą po pełnym odsunięciu napletka. Po umyciu dokładnie osuszyć (np. delikatną chusteczką higieniczną). Można też delikatnie nałożyć krem nawilżający (np. specjalny krem intymny, kremy przeznaczone dla bardzo wrażliwej skóry). Jeśli nie ma infekcji, dolegliwości powinny ustąpić w ciągu kilku dni.

W przypadku ciężkich objawów, spowodowanych infekcją lub utrudniających oddawanie moczu, konieczne jest skonsultowanie się z lekarzem, wykonanie dodatkowych badań i prawdopodobnie podjęcie leczenia antybiotykami lub nawet zabiegu chirurgicznego.

Objawy zapalenia żołędzi i napletka mogą być identyfikowane przez lekarza podczas badania pacjenta. Wywiad również może pomóc w ustaleniu przyczyny choroby.

Jeśli istnieje podejrzenie zakażenia jako przyczyny, lekarz może zalecić wykonanie posiewu wydzieliny lub wymazu. W przypadku nietypowych objawów oraz przewlekłego zapalenia, konieczna może być biopsja, czyli pobranie małego fragmentu tkanki żołędzi lub napletka do dalszych badań mikroskopowych.

Podstawowym sposobem leczenia zapalenia żołędzi i napletka jest utrzymanie odpowiedniej higieny oraz właściwa pielęgnacja, których wytyczne zostały opisane wyżej.

W przypadku zapalenia wywołanego infekcją, stosuje się antybiotyk (jeśli infekcja jest bakteryjna lub przenoszona drogą płciową) oraz/lub lek przeciwgrzybiczy w postaci maści lub tabletek (jeśli infekcja jest grzybicza).

Szybsza poprawa może zostać osiągnięta poprzez stosowanie kremu zawierającego glikokortykosteroid, który działa przeciwzapalnie, łagodzi ból oraz swędzenie.

W przypadku, gdy zapalenie doprowadziło do stulejki, która blokuje odpływ moczu, konieczny może być zabieg polegający na nacięciu napletka pod miejscowym znieczuleniem.

Odpowiednio traktowane ostre zapalenie żołędzi i napletka zazwyczaj prowadzi do całkowitego wyleczenia.

Nieleczone zapalenie żołędzi i napletka może przekształcić się w formę przewlekłą i prowadzić do różnych powikłań, takich jak pozapalna stulejka, czyli zwężenie napletka (co może powodować trudności z oddawaniem moczu), zwężenie ujścia cewki moczowej, powstanie blizn i zniekształcenie żołędzi, zrosty napletka i żołędzi.

Po wyleczeniu nagłego stanu zapalnego w obrębie żołędzi i napletka należy przestrzegać środków ostrożności, aby zapobiec ponownym epizodom schorzenia. Jeśli stulejka utrudnia właściwą higienę żołędzi i napletka, należy rozważyć chirurgiczne leczenie tego schorzenia.

Aby zapobiec zapaleniu żołędzi i napletka, należy regularnie dbać o higienę poprzez mycie żołędzia wodą (ewentualnie delikatnym mydłem) po całkowitym zsunięciu napletka. Po kąpieli należy dokładnie osuszyć żołądź.

Ważne jest unikanie substancji drażniących, stosowanie prezerwatyw przeznaczonych dla skóry wrażliwej oraz dokładne umycie dłoni przed dotknięciem żołędzi.

Podczas ryzykownych kontaktów seksualnych zaleca się zawsze używanie prezerwatywy.