Rozpoznanie zespołu i jego liczne objawy sprawiają, że trudno określić dokładną częstość jego występowania. Dane z różnych źródeł wskazują, że odsetek ten mieści się w zakresie od 0,5 do 5% populacji. Przeważająca liczba pacjentów to kobiety, a choroba najczęściej pojawia się między piątym a szóstym dziesięcioleciem życia.

Objawy zespołu Sjögrena można podzielić na zmiany w gruczołach (głównie łzowych i ślinowych) oraz objawy pozagruczołowe. Zapalenie gruczołów łzowych powoduje niedostateczne wydzielanie łez, co prowadzi do uczucia "piasku" pod powiekami, pieczenia, światłowstrętu i rogówki. Niedostateczne wydzielanie śliny powoduje suchość w jamie ustnej, szybko postępującą próchnicę zębów oraz powiększenie ślinianek przyusznych.

Objawy pozagruczołowe to m.in. problemy ze śluzem w drogach oddechowych, infekcje, trudności w żuciu, nudności, bóle w nadbrzuszu, zapalenie żołądka, zapalenie ucha środkowego, stany zapalne w wątrobie, niedoczynność tarczycy, stany zapalne w nerkach oraz objawy związane z układem nerwowym i układem ruchu. Zespół Sjögrena może prowadzić do suchości skóry, plamic, objawu Raynauda oraz suchości narządów płciowych u kobiet.

Chorzy często mają niedokrwistość, a także zwiększone ryzyko wystąpienia chłoniaków nieziarniczych. Zespół Sjögrena może być również wtórny i współistnieć z innymi chorobami, takimi jak reumatoidalne zapalenie stawów, toczeń rumieniowaty układowy, twardzina układowa itp.

Jeśli pojawią się objawy związane z zespołem Sjögrena, należy skonsultować się z lekarzem podstawowej opieki zdrowotnej. Ważne jest szybkie skonsultowanie się z okulistą, aby określił on poziom wydzielania łez i ocenił, czy objawy oczne mogą wskazywać na zespół Sjögrena. Okulista sprawdzi również, czy wystąpiło uszkodzenie rogówki i zaproponuje odpowiednie postępowanie.

Rozpoznanie "suchego oka" powinno stanowić podstawę do dalszej diagnostyki związanej z zespołem, której będzie dokonywał lekarz rodziny we współpracy z reumatologiem, internistą, a także często z hematologiem, stomatologiem i innymi specjalistami.

Rozpoznanie zespołu Sjögrena często stanowi wyzwanie. Wymaga potwierdzenia występowania charakterystycznych objawów suchości, pomocne może być przeprowadzenie badania ultrasonograficznego ślinianek, mikroskopowe badanie mniejszych gruczołów ślinowych oraz analiza obecności odpowiednich przeciwciał - markerów zespołu.

Wyleczenie zespołu Sjögrena wymaga kooperacji wielu ekspertów. Ochrona oczu polega przede wszystkim na używaniu "sztucznych łez" - rodzaj i częstotliwość ich stosowania musi ustalić okulista, który powinien nadzorować terapię. Objawy związane z poszczególnymi układami często wymagają zastosowania silnych leków immunosupresyjnych oraz hospitalizacji.

Nieznana jest etiologia zespołu Sjögrena i nie da się go całkowicie wyleczyć. Koncentrujemy się jedynie na łagodzeniu objawów oraz zapobieganiu powikłaniom. Pacjenci z tym schorzeniem wymagają regularnej obserwacji, monitorowania zmian w gruczołach, kontrolowania wielkości ślinianek, węzłów chłonnych oraz śledziony, a także regularnego wykonywania badań laboratoryjnych.

Nie ma sposobu na całkowite wyleczenie pacjentów z zespołem Sjögrena. Ważne jest regularne sprawdzanie wzroku i dbanie o ochronę oczu (poprzez noszenie odpowiednich okularów, unikanie kontaktu z pyłem i dymem, oraz stosowanie zaleconych przez okulistę kropli lub leków). Zrezygnowanie z palenia tytoniu jest bardzo istotne dla pacjentów z tym zespołem.

Regularna kontrola stanu zębów jest niezbędna, ponieważ próchnica rozwija się bardzo szybko. Aby pobudzić produkcję śliny, warto żuć bezcukrową gumę.

Z uwagi na ryzyko wystąpienia chłoniaka, konieczne jest ciągłe monitorowanie objawów przez pacjenta, lekarza rodzinnego i odpowiednich specjalistów.