U osób w różnym wieku może dochodzić do przerwania ciągłości żeber, czyli złamań żeber. Najczęściej występują one po uderzeniu w klatkę piersiową, ale mogą także być skutkiem powtarzających się mikrourazów, np. u osób cierpiących na przewlekły kaszel, sportowców lub pracowników fizycznych.

Złamania często dotyczą jednego lub dwóch sąsiadujących żeber, stabilne i nieprzesuwające się. Znacznie bardziej niebezpieczne są złamania wielu żeber w wielu miejscach, np. w wyniku silnego uderzenia, co może prowadzić do zaburzeń ruchomości klatki piersiowej i oddychania.

Żebro złamane z przemieszczeniem może uszkodzić opłucną, powodując odmę opłucnową – powietrze z płuc przedostaje się poza drogi oddechowe, pozostaje w klatce piersiowej i uciska płuca.

Złamania częściej występują u osób z osteoporozą i po 45. roku życia, rzadko u dzieci, chyba że to skutek poważnego urazu.

Złamania żeber są dość powszechne. Szacuje się, że 10% wszystkich złamań kości szkieletu dotyczy żeber.

Złamania żeber powodują miejscowy ból klatki piersiowej, który nasila się przy wykonywaniu różnych ruchów oraz podczas kaszlu, kichania i głębokiego wdechu. Ból jest zazwyczaj skoncentrowany w konkretnym miejscu na klatce piersiowej i może być towarzyszyć miejscowemu obrzękowi i zasinieniu.

Ból spowodowany złamaniem żeber może wpływać na sposób oddychania, prowadząc do spłycenia oddechu (osoba z takim urazem może unikać ruchu w bolesnej okolicy). Podobne objawy, choć zazwyczaj łagodniejsze, mogą występować również przy stłuczeniach klatki piersiowej bez złamań żeber.

Doraźnie zaleca się schłodzenie bolesnej okolicy i przyjęcie leków przeciwbólowych, na przykład paracetamolu.

Jeśli ból nie ustępuje po zastosowaniu chłodzenia i/lub leków przeciwbólowych i utrudnia codzienne funkcjonowanie, warto skonsultować się u lekarza rodzinnego lub chirurga.

W przypadku bardzo silnych dolegliwości bólowych z towarzyszącymi problemami z oddychaniem, konieczne jest pilne zgłoszenie się na SOR i konsultacja chirurga ogólnego.

Do złamań żeber często dochodzi u pacjentów uczestniczących w wypadkach komunikacyjnych lub po upadkach z dużej wysokości. W przypadku tych pacjentów transportowanych karetką do szpitala, leczenie złamań żeber jest jedną z wielu procedur, przy czym priorytetem jest zazwyczaj opanowanie najpoważniejszych obrażeń, takich jak krwotoki wewnętrzne, złamania kończyn czy obrażenia twarzoczaszki.

Paciente, któremu podejrzany jest uraz żebra, zostaje zbadany dotykiem i osłuchany przez lekarza. W niektórych przypadkach konieczne jest wykonanie RTG klatki piersiowej w celu potwierdzenia lub wykluczenia złamania. Na wykonanych zdjęciach oceniana jest także tkanka płucna w poszukiwaniu ewentualnej odmy.

W sytuacjach wątpliwych, gdy na zdjęciach RTG nie widać zmian, ale istnieje podejrzenie złamania, zwłaszcza w przypadku złamań zmęczeniowych (u osób, które nie doznały konkretnego urazu, ale mogły doświadczyć złamania z przeciążenia, np. sportowcy), lub przy niemożności wykonania RTG (np. u kobiet w ciąży), lekarz może zalecić wykonanie USG. Badanie USG rzadko jest stosowane do oceny struktury kostnej i wymaga dużego doświadczenia badającego. Przy podejrzeniu złamania żebra USG nie jest rutynową procedurą.

Większość złamań żeber to złamania stabilne, które po wykluczeniu odmy opłucnowej przez lekarza i zbadaniu pacjenta na zdjęciu RTG wymaga jedynie leczenia przeciwbólowego. W niektórych sytuacjach, w zależności od rozmiaru i stanu odmy opłucnowej, chirurg ogólny może zdecydować o konieczności szpitalnej obserwacji pacjenta lub założeniu drenażu do klatki piersiowej. Operacyjna stabilizacja dużych zaburzeń oddechowych z powodu wielu złamań jest rzadko konieczna i wykonują ją specjaliści od chirurgii klatki piersiowej.

Ważnym elementem leczenia jest rehabilitacja oddechowa, polegająca na wykonywaniu pełnych wdechów i wydechów, co może pomóc w uniknięciu zapalenia płuc w okolicy złamania, szczególnie u osób starszych. Wskazane jest również stosowanie zimnych okładów na kilkanaście minut co kilka godzin.

Metoda bandażowania czy też stosowania plastrów do tapingu w celu zmniejszenia bólu przy złamaniu żeber jest kontrowersyjna. Chociaż może ona zapewnić ulgę, to jednocześnie może ograniczać właściwe wentylowanie płuc, dlatego nie jest zalecana u osób w podeszłym wieku ani z chorobami układu oddechowego. Może być jednak rozważana jako krótkotrwałe rozwiązanie dla młodych i zdrowych pacjentów. W wyjątkowych sytuacjach można również rozważyć miejscowe podanie środka znieczulającego w obszarze bólu.

Większość złamań żeber goi się w krótkim czasie bez powikłań. Rzadko po złamaniu pojawia się wypukłość na kości, która jest wyczuwalna przez skórę. Czasami takie zmiany są wykrywane przypadkowo podczas badań RTG lub USG, świadcząc o złamaniu, o którym pacjent nie miał świadomości.