Co to są wykwity skórne?
Objawy skórne to zmiany na powierzchni skóry, które są wynikiem jej choroby. Diagnostyka dermatologiczna opiera się na umiejętności oceny i rozróżniania tych zmian.
Wykwity skórne dzielą się na pierwotne i wtórne. Pierwotne wykwity są wynikiem rozwoju choroby w skórze, podczas gdy wykwity wtórne powstają z pierwotnych zmian.
Nie zawsze jednak można stwierdzić obecność pierwotnych wykwitów, zwłaszcza we wczesnym stadium choroby.
Do wykwitów pierwotnych zalicza się: plamy, grudki, guzki, guzy, pęcherzyki, pęcherze, krosty i bąble.
Wtórne wykwity to: nadżerka, świąd, pęknięcia, łuski, strupy, owrzodzenia i blizny.
Wykwity pierwotne
Plama to zmiana w zabarwieniu skóry na ograniczonej powierzchni, leżąca na poziomie skóry, czyli niewyczuwalna przy dotyku. Mogą mieć różną wielkość, kolor i lokalizację. Plamy mogą towarzyszyć różne objawy, takie jak świąd, pieczenie, łuszczenie się skóry, nadmierne ucieplenie skóry w okolicy plamy. Plamy mogą łączyć się w większe ogniska i ewoluować wraz z czasem.
Plamy z zaburzeń ukrwienia to plamy związane z przekrwieniem i niedokrwieniem. Plamy związane z przekrwieniem mogą być rumieniowe, rumienne lub erytrodermia. Plamy związane z niedokrwieniem mają barwę siną i wynikają z braku przepływu krwi tętniczej, utrudnionego odpływu krwi żylnej lub zmian hematologicznych.
Plamy spowodowane zaburzeniami unaczynienia to plamy naczyniowe wrodzone i nabyte. Plamy wybroczynowe powstają wskutek wylewu krwi do skóry i zmieniają kolor w miarę upływu czasu.
Grudka jest wykwitem wyniosłym ponad powierzchnię skóry, który jest wyczuwalny dotykiem. Może ustąpić bez pozostawiania blizny. Grudki mogą być naskórkowe, skórno-naskórkowe lub skórne.
Guzek to wyniosły wykwit ponad powierzchnię skóry, dobrze odgraniczony od otoczenia. Guzki mogą być charakterystyczne dla wielu chorób, takich jak gruźlica, sarkoidoza, czy guzki nowotworowe.
Guz to wykwit wyniosły ponad powierzchnię skóry, który pochodzi z głębszych warstw skóry i tkanki podskórnej. Również może być związany z wieloma chorobami, w tym przewlekłymi chorobami ziarniniakowymi i zaburzeniami metabolicznymi.
Pęcherzyk to mały wykwit wyniosły ponad powierzchnię skóry, wypełniony płynem. Może powstać na skutek oparzenia skóry albo na stopach w wyniku tarcia o obuwie.
Pęcherz jest wykwitem wyniosłym ponad powierzchnię skóry, zawierającym płyn. Może mieć różne typy, takie jak pęcherze podrogowe, śródnaskórkowe lub podnaskórkowe. Mogą występować w różnych chorobach skóry.
Krosta to mały wykwit z treścią ropną, wyniosły ponad powierzchnię skóry. Krosty mogą występować w schorzeniach takich jak trądzik.
Bąbel to wykwit wyniosły ponad powierzchnię skóry, który szybko się pojawia i zanika. Może towarzyszyć mu świąd, a pojawia się najczęściej w wyniku obrzęku podścieliska łącznotkankowego skóry właściwej.
Wykwity wtórne
Nadżerka to powierzchowny ubytek skóry, który goi się bez pozostawienia blizny. Powstaje zazwyczaj w miejscu wcześniejszych zmian skórnych, takich jak pęcherzyki, krosty czy grudki.
Przeczos to linijny ubytek skóry spowodowany drapaniem. W przeciwieństwie do nadżerek, przeczosy występują na nienaruszonej skórze w wyniku uszkodzeń mechanicznych.
Pęknięcia i szczeliny to płytkie ubytki skóry, zazwyczaj dotyczące naskórka. Pojawiają się głównie w miejscach podatnych na napięcie i rozciąganie skóry, takich jak okolice naturalnych otworów czy brodawek sutkowych.
Rozpadlina to ubytek skóry o głębszym usadowieniu, sięgający aż do skóry właściwej. Z reguły goją się z pozostawieniem blizny i są bardziej podatne na wtórne zakażenia.
Łuska to wykwit skórny wynikający z niepełnego oddzielania się zrogowaciałych warstw naskórka. Wyróżnia się złuszczanie otrębiaste i płatowe, w zależności od wielkości łusek.
Strup to wykwit powstały na skutek zasychania płynu na powierzchni skóry, zawierający komórki, bakterie i resztki krwi. Gojenie się strupów może prowadzić do przejściowych przebarwień lub powstania blizn.
Owrzodzenie to ubytek skóry i skóry właściwej, który goi się pozostawiając blizny. Mogą powstać w wyniku różnych czynników, takich jak choroby naczyń czy urazy mechaniczne.
Blizna to tkanka łączna wypełniająca miejsce uszkodzenia skóry. Istnieją różne odmiany blizn, takie jak blizny przerosłe, bliznowce czy blizny zanikowe.